Welsh Journals

medi, tm. COFIANT * PARCH. JOHN ROBERTS, A. C. (Parhad o du. daî. 27Ü.J Gofìdiai Mr. Roberts o her- ^ydd prinder Llyfr yr Homiliau, Sydd yn cynnwys eglurhâd mor ^erthfawr o athrawiaetb a buchedd' tìristionogol; canys anainl y ceid Jr un yn ddilwgr yn y Dywysog- ^eth. Am hyny efe a ymegniodd i ^ael allan argraffiad newydd yn y Uymraeg. Mynegodd ei amcau i ^mryw Gymdeithasau, y rhai oü a ỳrnwrthodent á'r gorehwyî, o ber- ^ydd y draul; ond er byiiy, gatí \styried y byddai y gwaith yn flesol i'r Eglwys Sefydledig, ac i <hiwyn ym nilaenr wybodaeth o ^thrawiaeth ysgrythyrol, efe a gy- hoeddodd argraltìad, yn cynnwys ^iil o lyfrau; gan ddilyn yn flydd- W, megys y tystiolaethodd Eg-> iwyswyr o wahanol Esgobaethau, ^rgrafliad 1606, yr hwn oedd yr ^ûig un yn y Gymraeg. Ni ad- ^alwyd iddo byth yr holl arian a ^reuliodd yn y gwaith; ac y mae *hai o'r llyfrau etto ar werth, y *hai y gellir eu cael gan Gyhoedd- Vr y Gwyliedydd y» y Rala, ae «reill. • Efe hefyd a ddechreuodd Gy- **oeddiad Cymraeg a Saesoneg a ^lwid Cylchgrawn Cymru, yr hwn * aeth i lawr, ar oí cyhoeddi ped- ^ar neu bump o Rifynau. Pe äìedí, 1830. cawsai gynnorthwy digònol, gaîf- asai y gwaith hwn fẅd o fawr les 'i wir grefydd yn y wlad', yr hyn oedd ei fwriad e'f wrth ei gyhoeddi. Yn 1828, efe n gyníjorthwywyd, trwy haelioni eyfeillion oLoegr, i sefydltf Cymdeithas Traethodau Cymraeg a Saesoneg, yr hwn a gefnogwyd yn dda; a chyd â'r gorchwyl yma y treuliodd efe ran fawr o'r flwydd- yn ddiweddaf o'i f'ywyd. Y Gym- deithas newydd hon a gyhoeddodd eisoes ddeng mi'l ar hifgain o Draethodau Cymraeg. Y'nghanol yr amryẅiol orchwyl- foîi cyhoéddus hyn,,amlwg oedd eî fod ef ei hmr ytí cynnyddu mewn ysbrydolrwydd meddwl, a chym- mwysder i'r nefoedd. Tra y ila- furiai er lleshâd eneidiau ereill, nid oedd ei enaid ei hun yn- dyodd^f o* eisiau ymgeledd. Yr oedd efe ýn dd'yfalach mew» gweddi na neb a adwaenai ysgrifenydd y cofiant hwn. Ac nid esgetilúsai ychwaith bethau buddioi o lai o bwys. Yn enwedig yr ydoedd yn; ddiwyd i gadw yn íoyw ei wybodaeth ieith- yddol; ac aufynych y treirHai' ddi- wrnod beb ddarlleayr Ysgrythyrau mewn pedair o wahanoliei'thoedd—' gan fyfyrio beunydd yn yr Heb- raeg, fel y delai yn fwy hysbys o wir yätyr yr Ysgrythyrau Sanctaidd. Peth hynod yn ei nodẃeddiad oedd ei öfal am iaçhawdwriaetii eneidiati dynion; ac os esgeulusai, neü os meddyliai ei fod yn esgéu-