Welsh Journals

ébst Y PÜNCH C¥MR*EG. Mr. J. H. Jones, A.C., CtosTGRAie.—Dydd Sadwrn, lonuwr 30ain, °Q y Rwr Ìei'Unoc bwn dan arholiad mewn aihroniaeth, rhesymeff, yo n^hyd a cbwech o'r gwahanol gangen-ieithoedd dw\reiniol, yn Mhrifyse;ol Got-. tin»en, j!tf Germnny, gjer bron y ProrTejtwyr Kitten ac Ewald. Bydd yn dda ganlawer ddeall fod y Cymro ieuangc hwn wedi myned drwy ei arboliad mor aiiThydeddus. fel y barnodd y brifys<rol mai efe oedd y blaenaf yn mhob un o*r dosbnrthiadau üchod, u graddiwyd ef yn uufrydol y'n ddysgawdwr mewn Äthromaetb—Ph. D. Y Dreth Eolwys A'n Moch Duon.- Cynwysa yr Haoerfordwest Tele- graph yr hysbysiad canlynol:—Tri mochyn on ar werth. Dydd Llun nesrtf, Çhwefror 8fed, 1S5S, am un o'r gloch yn y p>ydnawn, rrwerthir, trwy arwerlbiad cyhoeddus, yn y Farchnadfa, Aberdaugleddyf, Dri mochyn du, o rywog-aeth bynod a dewisol, eiddo William Rees, Ysw., AJaer Hwliíbrdd., a gymerwyd o dan atafaeliad am Dreth Eglwys. " Ar hyn sylwa srolysydd y newyddiadur crybwylledicr:—Ni buasai hysbysiad noetb fod tri o f'och i gael eu gwerthu er cynal i fyny adtrilad siíle.lig Églwysyddiaeth ond ffa th fryfr'- redin a disylw. Ond y mae arbenigrwydd a neiliduolrwydd yr hysbysiad— 4 Tri mochyn du '—yn ard.langosiad eglur o nodwedd y drafodaeth, ue yn bradycbu llaw fedrns athraw cyfriniol. * Tri mochyn du !' Y fath aìiu helaeth i wawdio a amlygir gan yr ysgrifenydd ; a'r fath fanylder detholiadol hynod a arddangoswyd sran y wardeniaid a attafaelasant! Y mae Milton yn gweddio am gael ei waredu oddiwrth ' Safn bleiddiaid rheibns, y rhai y mae eu hefeneyl yn eu cylla ' Gail Mr William Rees, maer flwlfí'ordd, yn awr nü-adrodd y weddi. Ond ni ddjiai demtio rheibusrwydd Eglwysyddol, trwy gadw *moca duon.' Buasai moch gwynion yn ddioçel—buasai hyd yn nod eu lliw yn sarbad ar drachwant Iíglwysyddol. Ond moch duon—yr oeddynt yn temtio treth y rhyfelwi<g ddu—yr oeddynt yn wobr jryfadtlas, a disgyuodd Eglwysyddiaeth arnynt fel hebog ar ei hoff ysglyfaeth." Y Gwbthdarawíad yn y Channel.—Rhydd y Literpool Post yr hanes brawychus a ganlyn, a ysgrifenwyd gan un o'r teitbwyr, am y gwrthdarawiad dychrynllyd u gymerodd le, boreu ddydd Iau wythnos i'r diweddaf, yn yr Irish Cbannel, y tu allan i Ónergybi. Djwed :—Yr oedd y Leander yn.llestr hardd, 90ü tunell. Hwyliodd o Liyerpool am New Orleans am naw o'r gloch boreu ddydd Mawrth. Ar ei bwrdd yr oedd y cadben, ei wraig, a'i fab, un teithiwr, ëau fate, stiward, c\vk, a phedwar ar ddeg o ddwylaw. Aethom heibio i Point Lynas am dri o'r gloch, y Skerries am bump, u í'lmergybi am chwech, wedi rbedeg yn ol naw niilldir forawl, yr awr, gydaç awel gref, a'r hwyliau yn daenedig. Aeth pob peth yn mlaen yn gysurus hyd oddetitu dau û'r gloch boreu ddydd lau, p.-yd y deffrowýd fi çan drwst fel swn coed yn ymddryllio, a'r argrafí' cyntaf ar fy meddwl oedd fod y llong wedi 'cael ei tharaw gan fellten. Cyfodais a rhwymais fy li/e belt am i'y nghanol, ac ymdrechais agor y drws, ond yr oedd yn anmhosibl. Clywn lais y mate yn gwaeddi, •*■ Rhedwch at ystafell y teithwyr," a çwtbiodd y cadben a'i f.ib y drws yn agored yn uniongyrchol: ond yr oedd y mate wedi myned trwy y ffenestr, a minuu wedi ei ddilyn. Wrth fyned yn mluen rhyngwyf a'r caban, yr hwn oédd ar y bwrdd, gwelais y cádben, ei wraig. a'i fab, u'r «il fate, u dyna'r pryd y deullais J'od ein llong wedi cael ei rtiedeg, a'i thori.yn ddy- chrynliyd. Dolefai g-wraiff y cadben '* Ma'r llonjr yn suddo ; O ! aehubed rbywun fi." Rhywir: a thra yr ydoedd yn siarad gostyngai y llestr yn y dwfr yn brysur. Aethum i ben ol y Uong, a rhedodd dyn beibio i mi i'r dwfr. Troais fy wyneb yn ot, a gweiwn y tonau yn -ymdywallt i mewn yn rheiydr ar bob líaw. Cariwyd fi i lawr gyda'r Uong ; a daethum i fynu i ymdrech yo erbyn ymchwy dd y liif, fel eraill dan yr un amgylchjadau. Dylid cyfrìf amser y dygwyddiadau hyn wrth yr eiliudau, gan nad oedd ond pum munyd o gwbl o'r pryd y tarawyd y Uestr nes y suddodd. Yr oedd yr agerlong a'n rhedodd i lawr ychydig bellder oddiwrthym, ond cymerwyd fi i fyny yn mben ugain munyd. Y North American ydoedd, ar ei fî'ordd o Portland i Liverpool. Ácbubwyd deuddeg- o honom—y cadben a'i fab, mate, stiward, cẃk, chwe' dyn, a minau ; bodd dd gwraig y cadben, aii fate, ac wylb o'r dynion. Mae marwoluetb yr ail fate yn wir dorcalonus. " Efe oedd unig fab ei fam, a hono yn weddw." Dan^oswyd pob caredigrwydd i ni ar fwrdd yr agerlong, a chasglodd y teithwyr ddijron o arian i roi pum punt i'r mate, u phunt yr un i wyth o'r criw. Sut ŷ diçrwyddodd yr anfÍHwd nis gwn, Da phwy sydd i'w feio. Daw hyny i'r anilwc: ddydd yr archwiliad. Cymaint a hyn a wn, fod rhai wedi eu bachub, ac mai o drugaredd Duw y diangodd neb i adrodd yr hanes." Dinbych.—Mewn canlyniud i grdymdíeehJ^ Ralry Jones, Ysw., mfcer y fwrdeisdref, a Richard; Williams, YsW., ysgriferiydd y drel', dywedir fod uwdurdodau y Swyddfa Dramorwedi srwäe'd yn d.lu amhegu 'Dinbych í magnel Rwsiuidd, sef un o'r rhai a gymerwj d: yn ystod Rhyfel y Crimea Bwriedir ei Osod ar weddillion ** Hen Gastell EnnWych," yn agos i'r Bowling Green Breninol. Li»ANeotíj*s.— Dýflgwylîd gyda pbryder mawr am däjod Sadwrn diwedd.tf gan diicolion y dref bon, a mawr oedd y p-arotoadatt n wnaed gan y pwyll^ot i gyfarfod â'r cyfryw ddysgwyliadau, er hyuodi dyfodiad Ittchard Middletoa Riddulph, Ysw., Castell y Ẅaen, t'w oed. Dydd Sadwrn a ddaetb ; uc yr oedd y cljehau yncanu mor foreu a pbedwár, ar ba awr y çanwyd yr etifedd. Yr oedd banerau gwychion yn cbwifio o fl'enestri ei ewyiiyswyr da, y rhni sydd luosog, yn mhob cyfeiriad yn y dref. Hefyd, codwyd bwa mawreddus o ílaen y Royal Rotel. Am ddeg yn ŷ boreu, ymijfarfyddodd y pwyllgor yn y Royaí Holel, i ffurfio yr orymdaith iGast.H y Waen, u blaenorid bwy gan y Clieshire Military Band. Yr oedd oUieíitu 20 o gerbydau yn eti düyn, i i gyfiwyno y cyfarchiadau. Am ddau o'r gloch, cyfarfjdtiodd oddeutu mil o biíint yr jsgolion Sabbothol a dydíio!, yn neuadd y dref, i fl'urfio fforymdaith i fyned i gyfarfod y pwyilgor yn dycbwelyd o'r Castell. Cerddaí y plant bob yn ddati, n diiynent y pwyilgor yn ol mswn modd trefnus i'w gwahanol leoedd i gyfranogi o dê da, bara brith, &c. Yr oedd ciniaw befyd yn y Royal Hotel,am 5 orr gloch, pryd yr oedd J. H. Whulley, Ysw., yn ygadaìr. Am ddeng mynyd wedi 9, dechreuodd gŵr o Liverpool oieuo tàn gwyUt. Gan fod hyny yn betb nswydd y« Lluiigollen, daeth pobl yr holl wlad i'w weled. Gelîir dyweyd fod pob peth wedi myned hebiò ÿri foddhaol iawn. Y MARCHNADOEDD. Lr.t!XDAiN (Yd.)—Prin yr oedd y cyflenwad o Kent nc Essex fal nrferol. Yr oedd codiad o ls. i 2s.yn ei brìs. Prin ỳ cadwodd peillied at godiad dydd Gwener. Hahld heb gjfnewidiud. Geirch yn furwaidd, Gtuwtì Indiaidd yn gwerthuyn dda. Livp.rpool (Yd), Chwep. 16 —Yr oedd nifer dda o brynwyr j-n y íarch- nad heddyw, a cbryn ymoíyniad am wenith, gydn chodiad mewn rhai am- gylehiadau o 2g y 70 pwys. Yr oedd peillied yo sefydìog. Gwerthiad uraf ar geircb, a blawd ceirch heb gyfnewid yn ei bris. Fíà. tramor yn îs. Haidd beb newidiad. Llundais (Anifeiliaid), Chwf.p. 15.—Yr oedd mwy o anifeiliaid yn y farchnad heddyw naj a welwyd er's peth amser. Er íod y prynwyr y» liuosog, araf ydoedd y gwerthiunt. Pris eithaf yr Ysgotiaid goreu oedJ 4s. 8jr. yr wyth pwys. Prin y cyrhaeddai y South Down« goreu >5s, 2g. Dim çalwad ar foch. Livehpool (ANrFEiLiAiD), Thwep. 15.—Yr oedd cyflenwad jrweddol o anifeiliatd nodedii? ddu yn y farchnad heddyw. Yr oedd llai o ddefaid na'r wytbnos ddiweddaf, a gwerthwj d yr oü. Prisiau—Beef, óc. i öcb.; inuttoa, ójc. i 7ich. AT EIN DERBYNWYR. Derbyniasom amrj-w arebebion am ns o'r * Punch Cymraeg,' bnd dealled ein cj feiliion hyny na allwn ei anfon feiiy beb ddau atamp gyda'r archeb, neo 4s. o flaen-dal am flwyddyn. Ond bj-dd yn ddywenydd genym anfon unrhyw nifer o % ac ucbod i uurhyw ran o'r deyrnas yn ol telerau ein dosbarthwyr. í33- Y mae'n ddrwg genym ddweyd wrth yr ugeiniau o'n cj feillioDr a unfouasant am y rbifyn cyntaf o'r ' Puncb,' nad oes genym yr auar law. ' ' AT BAWB. Bydd y ' Puntíh Cymraeg' yn gyfrwng da a hwyln« i HtsBrsiADAô ó bob mnth, gan fod ei gylchrediad eisioed mor eang. Y telerau yw chwe' ilihelt am 2s., a 3c. am bob llinell yebwanegol. Os mynychir yr hysbysiad án» chwé' tro yn olynol caniateir y drydedd yn ol. FW3TSO MOCH. (uE*»r reckoner). Y CYFRIFYDD PAROD, Pri» tteh., 6AN O. THOMAS, LLYFRWERTHWB, CAERGYBI. TTJIJyfryn dfstl»* hwn yw y p^rotaf a'r cyflymaf a ym- i dd»ns;o«>ít'l at bwy!>o moch, &c. am vi fod vn cynwya prt»U« pcfhiu <»nn hatliuc'hyrt cliwe'chpinioií. Hefyd c«ir t*flen liynprt o wasaoaeihijar i werthwjr Blawd yn ei Udiwedrt. \i- w«rtb gan yr Awdwr, a chan yr holl Lyfmrerthwyr, Yr ydym werti manwt oly«o * Cyfrifydrt P*rod' Mr. Ow 11 l'hom i» Y mae yn tra rha»ori ar bob nn a ym- <írt«H oMWÌd «•t'», oherwyrt I ei fod yn cytneryd i rtiewn yr feitliíi» líymoneni eySwyno ein <iiolí<'liiîarwcti i'r awdwr. *h> v í'«h lyfr (jwerihfawr ac ttueeiuhet/tiól iawn i bawb i>v<hf yn firy-JB ■ tfwertlm mocb, a £©beilhiwn y caîff gefu- *^ 6 Ttro-MAS evajís, íl|*Vll) HüfíMEiS, i Pwt Sutebcm, C«ur^> öi, Moa. W. <&. T. O&IFFITB & Co., /öriiníDgr, ÇoStogr, îSIoíitos*. *c, DRÜID HOÜSE, MARKF.T STREET, <fc STANLEY STREET, CAERGYBI. GWERTHIR yn y fiefyrtliart hwn bot» atieenrheidiao bywyrt o'r mathau gor<_ i» yn whoh-mle a retail,*. hyny am y prisian Uelaf yn y tar;hnad. Bar* freah bob dydd. Cyflenwir llongau hefýd. TSTCPBaAWCS HOTEl, MARKET PLACE, CAERGYBI. YMAEypercheno*, JOHN THOMÂS, yn hyrtenw y caitf^iyeilhiia'il a ymwelant â Chaerpylíi, ac a rodrtant i Iyny.yp ei Wemy ef, bob bti'Mhaít yn y darpariariau »yjp gamldí. àr eu cyfer. Cant yuo bob cy*«r4>« t'el cartraf, » tajr»* »r y talwam «wjr af rhwymol. SWYOSFA AHCB.ÂFFYOSOI1 9ION, E. & lT*jones, flrgraftoer. aisfrtoert^tosr, &fe, íft,, , CAXTON HÒUSE, GASRGYBÍ; : Ar werih ganddynl, yr aigrafflatl newydd o HOLL WAITH JOSEPHÜS, Ähif laf allan o'r wasg. Cyflawnir yn y *wÿrtrt*fa «chodi^bóh archeb yn y gelf yddyd o argraftu yu ŷ inodci dçstlusif, cyflytnaT, a rtiutaf. Llytrati (îyuirafgaSa'tgonapg ar laẅ ac wrtb archeb. Pob math o Mationerp,Occ. sbasi Arçraffwyd a Chyhoeddwyd gnu E. ëc L Joxg», yn ea •wýdtlia Stanleý Terracc, üacrgfbi,. Mwu, Dytld üadwiB^ Chwrtiẁ a9t«rt, ltft»,