Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

.;.* GOLUD YR OES: Rhif. 24.] AẂST, 1864. [Ctf. II. GREGORT FAWU XX GWELED PLANT PRTDEINIG AR WERTH TN RHUFAIN. DYFODIAD PABYDDIAETH I FRYDAIN, A'l HERLIDIGAETH AR GRISTIONÖGION CTMRTJ. Y mae haneswyr Sjesanaidd, pan yn ysgrifenu hanes Prydain, yn wastad yn rhoddi ar ddeall mai yn y flwyddyn 597 y dj'gwyd Ciistnnogaeth gyntaf i'r wlad hon, a hyny trwy oíferynoliaeth Auyustine, neu Awstin Fynach ; ond y gwir ydyw, yr oedd Cristion- ogaeth yn Mhrydain, fel y gellir profi yn amlwg pe hyddai angen, er yn gynar yn y ganrif gyntaf, a Phabyddiaeth a ddygodd Awstin yma. Achlysur dyfodiad Awstin i'r wlad hon oedd yr hyn a ganlyn:— Yr oedd Gregory Fawr, rywhryd cyn ei ddyrchafu i'r oisedd babaidd, yn cerddedhyd heolydd Rhufain, a dygwyddodd sylwi ar nifer o ieuengctyd teg yr olwg arnynt ya oael eu cynyg ar werth gan ryw gaethfasnachwr. Wedi ymholi o bwy wlad y dygasid hwy, a deall mai o Frydain, ao wedi oael ei hysbysu yn mhellaob mai paganiaid oodd eu pobl, efe a ddy- OXî. u.] wedodd, " Gresyn fod pobl mor deg yn ddeiliaid i | dywysog y tywyllwch I,y "Wedi gwneyd ychwaneg o ymholiadau yn eu cylch, efe a aeth at y Pab, gan atolygu caniatâd i fyned i fy>egr, i ddychwelyd y bobl at Gristionogaeth ; yr hyn a ganiataodd y Pab. Ond gan ei fod yn anwylddyn pobl Rhufain, bu raid i'r Pab anfon i'w alw yn ol, er ei fod wedi cychwyn i'w daith er's tri diwrnod. Yn mhen yohydig wedi hyny, efe a ddyrchafwyd i'r gadair babaidd, ao yna efe a anfonodd Atcstin, a gyfenwir yn gyffrediu Awstin Fynach, ar y genadwrl yr amcanasai unwaith ei chyflawni ei hunan : a hyn a fu tua'r flwyddyn 597. Yr oedd gydag Awstin tua deugain o gynorthwy- wyr, ac wedi teithio ar hyd y tir trwy Ffraingc, hwy a gymerasant long a chyfieithwyr o Ffraingc gyda hwy, ao a diriasant yn ddyogel yn Ynys Thanet, o'r Ue yr anfonid cenadwri at Ethelbert, brenin y rhaa hono o Loegr, i'w hysbysu o'u dyfodiad i'w wlad, a'r neges oedd ganddynt mewn gplwg. Ao wedi llwyddo *1