Welsh Journals

HANESIAETH CREFYDDOL A GWLADOL. 93 gaelei darllen yv ail waith.—Arorywaelodau, ( Mr. O'Connelyn ymysg ereill,) a anghym- meradwyent yr Ysgrif yn fawr yn ei dull pre- sennol, gan hòui na wnai y cyl'ryw drefniadau ddim llesâd i'r Iwerddon. Ereili a'r hainddi- ffynent yn gadarn. Pa fodd bynag, goddefwyd iddi gael ei hail ddarllen yn ol y cynnygiad. Treth Fglwys—Ch\refror,8feä, Mr. T. Dun- combe a ofynodd i Ganghéílwr y Trysorlys a oedd swyddogion y Llywodraeth yn amcanu dyfod ag Ysgrif i raewn eleni i'r dyben o ddi- ddymu Trethi Eglwysi, ynte myned ymlaen á'r ymot'yniad a roddwyd ar droed y llynedd i chwilio i ansoddau y dreth dramgwyddus hòno. —I hyn yr attebodd y Canghellwr mai bwriad y Llywodraeth yẁ adnewyddu yr ymofyniad crybwylledig yn gyntaf, ac yua ffurfio Ysgrif yn ol y cyfarwyddiadau a geid gan y Cyfeisteddiad ymofynol hwnw. SIRYDDION CYMRU AM Y fl. 1838. Aberteifi.... Wm. Tilsley Jones, ysw., o'r Gwynfryn. BrycheiniogJ. D. Thomson, ysw., Sunny-bank. Caerfyrddin.Howeì Gwyn, ysw.,Blaen-sawdde, Caernarfon..Syr R. B. W. Bulkeley, Bar., o Blâs-y-nant. Dinbych... .S. Sandbach, ysw., Hafod-un-nos. Ffiint........E. Morgan,ysw., Gwylgre. Maesyfed.. ...Syr J. Dntton Celt, Bar., Llanyne. Meirionydd...i. Manners Kerr, ysw., Plâs-isaf. Môn.........W. B. Panton, ysw., Gàreg-lwyd. Morganwg.. ,N. V. E. Vaughan, ysw., Lunciay. Penfro.......J. Colby, ysw., Ffynnonau Tre Faldwyn Maitin Williams, ysw., Bryngwyn. BRAWDLYSOEDD GOGLEDD CYMRU. Yr ydym yn deall fod Brawdlysoedd (Assizes) y gwanwyn presennol yn Ngogledd-barth Cym- ru, i gael eu cynnal yn yn y drefn ganlyuol.— Siroedd. Trefi. \'r amser. Tref Faldwyn. .Trallwm ...6fed o Fawrth. Meirionydd ... .Bala....... ÌOfed ....... Caernarfon.....C aernarfon, I ôfed ....... Món...........Beaumaris.,20fed ....... Dinbych ........ Rhuthin . ..24ain ...... Fflint........YWyddgrug28ain ....... Caerlleon.......Y Castell.. 31ain ...... Ni welsom hysbysiad o'r dyddiau pennodedig yn y Deheu-barth. Mae'r Ynad Wiliams i fyned drwy y Gogledd, a'r Ynad Coltmau drwy y Deheu, a'r ddau i gyfarfod eu gilydd yn Nghaerllëon. CYMDEITHAS GYMREIGYDDOL MERTHYR TUDFYL. Ddydd Llun, lonawr 22ain,cynnaliwyd Cylch- wyl y Gymdeithas Gymreigyddol hon, pauno- herwydd ei harfer o ymgyfarfod mewn gwestŷ yn y dref grybẃylledig, yn dwyn arwydd " Yr Al- arch," sydd wedi cael y cyfenwad anffodiog * o Gymreigyddim yr Alarch.'' Oherwydd lli'os- owgrwydd y cynnulliad pobl ar yr achlysur, * Gresyn a fu i Gymdeithas o'r cyfryw gyf- ansoddiad a dybenion gymmeryd ei galw wrth enw mor anmhriodol a diberthynas ag yw y gair if Alarch." darpanryd parthran o'r Farchnadfa newydd i'r perwyl. a chytnmerwyd y gadair gan J. Bruce Pryce, Yswain, yr hwn a agorodd y Cyl'arfod âg araeth obriodoldeb neillduoli'ramgyichiad, yr hon y buasai ddywenydd genym pe goddef- asui einterfynau i ni ei hadrodd yma,am ei bod yn cynnwys sylwadau ai%behig o berthynas ì'tj henafiaid a'u defodau ; yr hyn hefyd aeglür. wyd ymhellach gan ab Iolo (Mr. Taliesin Wiliams.)—Ar ol cyflawni y gorchwylioiî rbag- arweiniol hyn ac ereill, dechreuodd y Cadeirydd hysbysu yr ymdrechwyr buddugol am y Gwobr-, au, y rhai a ddyfarnasid gan y Bardd Cawrdaf (Mr. W. E. Jones,) sef, yu fyr, fel y can- lyn:— I. Am yr Awdl oreu " o glod i Wm. Wiliams, Ysw., o Aberpergwm, am ei wresog wladgarwch yn cefnogi Iaith a Llëenyddiaeth Cymru, >f Gwobr, y Bathodyn cadeiriawl, o werth £3. 3s., a £2. 2s. yn arian—i Mr. Wm. Johes (Gwilym Ilid.)—II. Am yr Awdl oreu o Goffadwriaeth am y diweddar Samuel Homfray, Ysw., o Ben- y-Daran, Gwobr o Fathodyn arìan, gwerth £2. 2s. Dim ymgeiswyr.—III. Am y Cyfieith- iad Cymreig goreu o Draethawd y Farch. Wal- ter Davies, ar fanteision cymhariaethol Dos- peirth Barddonawl Caerfyrddin a Morganwg, Gwonr, Bathodyn arian o werth £2. 2s.—i Daf- ydd Lewis, o Flaenau Gwent.—IV. Ám y Traethawd goreu ar " Obaith," Gwobr o £2. 2s. —i Mr. Thos. Watldns ( Eiddillfor.)—V. Am y 12 Englyn goreu ar " Ddiwydrwydd y Mor- grugyn,'' Gwobr, £1. ls.—i Mr. Wm. Morgan ( Gwilym Gelli-deg.)—VI. Am y Traethawd goreu ar y " Moddion mwyaf effeithiolo ddysyu plant Cymreig i ddarllen a 'sgrifenu eu Hiaith gynmvynol," Gwobr, Bathodyn arîan o werth £1. ls.—i Mr. Thos. Watkins ( Eidtiil Ifor.)— VII. Am y Gân oreu ar " Brydferthwsh Dy- ffryn Cynnon,'' Mesur," Llwyn On," Gwobr, £1. ls. Yr ymgeisydd buddugöl, am nad oedd yn aelod o'r Gymdcithas, nis gallai hòni y. gwobr ; eithr y Cadeirydd, gan ddeall fod y cyfansoddiad yn dda, a dalo.ld y gwobr o'i lo- gell ei hun. Yr awdwr ydoedd Mr. Darid Wil- iams, Aberdâr.—VIII. Am y Traethawd goreu ar y " Ddyledswydd Gymdeithasol o beidio ab- senu, *' Gwobr, £1. Is".—i ' Sion Penfrych ' f Mr. Jeukin Edwards,) Blaenau Gwent.—IX. Am y Traethawd goreu ar " Ly wodraeth y ta- fod," Gwobr, £l. ls.—i " Yr unig, " sef Mr. Jenkin Edwards, Blaenau Gwent.—X. Am y Gân oreu ar Gyfoeth Amaethyddol a Mwn- yddol M organwg," Gwobr. £1. ls.—neb wedi ymgeisio.—XI. Am y Cywydd goreu " Er coff- adwriaeth am Lewis Hopkins, còr-fab y di- weddar fardd, Lewis Hopkins,'' Gwobr, £l. Is. —diffygiol o deilyngdod.—XII. Am y 12 E»g- lyn goreu ar" Agerdd-beiriant,'' Gwobr,jÊl. ls. i Richard Jones, o Ferthyr Tudfyl, (Rhydderch Gwynedd.)—XIII. Am y 12 Englyn goreu o " Glod i Mr. Thos. Bevan CCaradawc,,) Ysgrif- enydd Cymdeithas Abergafeni, '' Gwobr, £1. lf. —i Wm. Richard Evans, Twyn-yr-odyn.— XIV. Am y 6Englyn goreu i'r" Delyn Gym- reig," Gwobr, lOs. 6ch.—i Wm.Morgan, Gelli- deg.—XV. Am y Gân delynaidd orçu ar 6 o fesurau Cymreig, ar y " Manteision deilliedig oddiwrtìi ymddygiad didwn J. B. Bruce, Ysw., am yr yspaid hir y gweinyddodd fel Ynad di- dâl yn Merthyr ac Aberdâr, &c. Gwobr, Bath- odyn arian o werth £3. 3s.—i Richard Jones (Rhydderch Gwynedd.)—XVI. Am y 4 Eng- lyn goreu ar '* Arch Noahy'* Gwobr^ lOs.-^-i