Welsh Journals

êml » ÎÊẃiẃSíliMjr» Rhif. 28.] EBRILL, 1829. [Cyf. III. BYWGRAFFIAD ÍT PARCH. CAROLUS MARIA Sfi VEIL, D. D. I hwnw oeddynt brif wrtbwynebwyf y \ Pabyddion yn Ffraingc» ArWeinîodd ỳ swydd uchod ef i chwilio a phrofi y dadleuon rhwng y Pabyddion a'r Pro- testaniaid, egwyddorion pa rai, hyd yu hyn, oeddynt hollol ddyeithr iddo; ftc wrth gael allan fod y gwirionedd o'u hochr hwynt,. efe a ganlynodd yn ddi- oed gyfarwyddiadau ei feddwl. Pa fodd bynag, i ochelyd y canlyniadaú oeddynt debygol o gydfyned â chyf- newidiad o'i ddaliadau, efe a giliodd i Holland, yn mha le yr ymwrthododd à Phabyddiaeth yn 1677, ac yn fuan ar ol hyny daèth drosodd i Löegr.— Gwedi dyfod i'r wlad hon* daeth yn adnabyddus â'r EsgobiOn Stilling- fleet, Compton, a Lloyd; y Doctoriäid Tiliottson, Sharp, a Patrick; ac Off- eiriaid ereill o gymnieriad ac urddas mawn Cafodd yn fuan ei ufddo a'i dderbyn i'r eglwys, a threfnwyd iddo fod yn Gaplan ac Athraw i deula uchel ac anrhydeddus; Ýn 1678 adchwiliodd ei ësboniad ar Marc a Luc, ac yn y flẃyddyn ganlyn- ol cyhoeddodd eglurìad Uythyrenol o Ganiad Sòlomon, yr hwn a gyf- Iwynodd i Syr Joséph Williams, YMDDENGYS yn aiíìlẅg fod yr hanes a gánlyn am Weinidog y Bedyddwýr, yr hwn a bregethai yn Llundaìn òddeutu cant ahanner ò flynyddau yn öl, yn eglürhâd nodedig ö'r ysgrythyr a dystia fod "Hwybry cyfiaẁn fel y golèuni,yr hwn á lewyrcha fwy fwy hyd ganol dydd." Bydded i bott un a ddarlleno hwn i gael ei dywys gan y gair a'r Ysbryd i bob gwirionedd. Ganwyd Dr. De Vèil yn Metó o ri- áint Iuddewaidd, ac addysgwyd ef yn y grefydd hòno. Ond trwy ddarllen y rhan brophwydoliaethol o'r Hen Destament, a'i chymharu â'r Testa- ment Newyddj tueddwyd ef i dderbyn Çristionogrwyddi. Cynddeiriögodd hyn ei dad i'rfath raddau, fel ý cyn- hygodd, á çhleddyf noethj ei ladd ef. Ei alluoedd maWrion a'i cododd yn fuan i gryn ddyrchafiad» Efe a ddaeth yri gànonwr cysson St. AugUstin^ yn FlaenórPriordŷSt»Ambrose,ynMelun, äc Athraẃ Duwinyddol yn Urddysgol Anjou. Yn 1672 cyhoeddodd esbon- iad ar efengylaü Marc a Luc, yn yr hwn, heblaw esboniad Ilythyrenol o'r testun, defnyddiodd y cyfleusdra i am- ddiffyn cyfeiliornadau ac ofergoelion Eglwys' Rufain. Cynnyddodd hyn ei gymnieriad mor fawr, fel y pènodwyd èf i gynnorthwyo i ysgrifenu yn erbyn yr Hugonotiaid,* y rhai yr amser *Hugónotiaid. neu Hugùenotiaid, enw a roddid meẁu ffordd o ddiystyrwch i'r Diwygiedigioa, néu Galfimàid Protestan- aidd vn Ffraingc, oddeutu 1660. An- hawdd gwvbod oddiwrtb i»a beth y deiü- Cyf/III. iodd yr enw; tybià rhai mái oddiwrth y geiriáu cyntaf o Gyffes etí Ffydd, " Huc nos Venimu8," &c Nid oes braidd mewn hanesyddiaeth grybwyllíad am erledigaeth inor greiílòn ag à ddyoddefodd y bobl Iiyn: yn 1572, Uaddwyd mwy nà 70,000 o hon- ynt yn ngwahanol ranaii o Ffraingc; ac yn 1685 týnwyd en haddoldai i lawr, ataíael- wyd eu tiròedd, anmharchwyd eu person- au; ac ar ol y golled o fywydau afrifed, alltudiwyd 500,000 o honynt i wledydd tramor. tt