Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

€}M2AI< X BËDYDBWYB, RHIF. 126.] MEHEFIN, 1837. [Cyf. XI. ARGLWYDD JOHN RUSSELL. (0V BlOGRJPHICAL KEEPSAKE.) " If men get name for some one virtnc, then,, What man art tbou, who art so many men? All yirtuous Russell ! on whose every part^ Truth might spend all her voice—fame all her heart, Their latter praise would still the greatest be, And yet they altogether less than thec."------Ben Jonson. V7" Mae yr enw Russell yn seinio méwn clnst Brython fel y beroi iaeth fwyaf soniarns ac hyfrydol, gan gynnwys yr hyn oll sydd hoffus a phrydferth yn y wiadgareiddiaeth buraf, yn gystal ag mewn gwerthfawrogrwydd personol a theuluaidd. Yn nihlith y bonedd Brytan- aidd, ac o ganlyniad yn mhlith pendetìg- aeth y byd, nid ocs un tŷ yn pelydru gyda mwy, os gyda chymmaiut o ddis- gleirdeb. Y mae y teulu wedi eu gweu yn mhlith prif gyrhaeddiadau a rhinwedd- au ein gwlad; ac y mae ei aeiodau, ar wahanol dymhorau, fel seneddwyr a rneddiannwyr, fel gwladgarwyr a gwron- iaid, wedi bod mor llawn o ddoethineb, gwroldeb, a gonestrwydd, ag a gafwyd erioed yn mhlith y rhai a lywiasant ein cynghorfeydd, a chwifiodd ein banerau, neu a waedasant dros ein rbyddid. Gellir canlyn y tŷ disgleirwych hwn mor belled yn ol a Hari y Trydydd, pan oedd Francis Russell yn wyliedydd Cas- tell Corfe. John Russell, un o foneddig- ion ystafell ddirgel Hari yr Seitiifed, a'r hwn oedd wedi croesawn y breuin hwnw yn foreu ar ei diriad ya Lloegr, oedd yn nn o'r dynion rawyaf cyflawn ag oeddyn perthyn i'r oes â'r genedi. Amryw o swyddau y wlad a roddwyd i'w ddwylaw, Cyf.XI a'u dyiedswyddau pwysig a gyflawnwydT ganddo gyda y liwyddiant mwyaf. Caf- odd ei gren yn Farwn Rnsseli o Cheinies, yn swydd Buckingham, yn 1539. Ýá y blyneddau canlynoi, pan y darostyngwyd y mynachdai mawrion, ei argiwyddiaeth a ennillodd rodd iddo ei hun, ei wraig, a'a bêtifeddion, o fynaehdy Tavistock a'i feddiannau helaeth a gwerthfawr. Nid oedd hyd y nod anwyliaid y breninoedd yr amseroedd hyny yn cael eu dyrchafu yn y bendefigaetb mor fuan ag yn yr amseroedd hyn. Ni wnaeth Hari y Seithfed ond codi Mr. Russeil i'r farched- igaeth (hnighthood), ac ni chododd Hari yr Wythfed efyn uwch nâ'r farwniaeth:. ond yn y teyrnasiad nesaf cafodd ei gröu yn Iarll Bedford; ac yn y lleolaf, oaf- odd el ddefuyddio fel cenadwr Mari L ddwyn ei chydymaith breninol Philip o Yspaen, o'r wlad hòuo i Loegr. Duc cyntaf Bedford oedd Wiliiam Rus- sell, tad y gwladgarwr enwog Arglwydd Wiliiam Russeil, yr hwn a dorodd Charles yr Aii ymaith yn annhrugarog ac annoeth. Y mae un amgylchiad teiraiadwy per- tbynoi i'r tad, yr hwn a fu byw ar ol ei fab amryw flyneddoedd, yn deilwng o'i nodi. Pan oedd amgyichiadau lago yr Ail, dylanwad yr hwn ar ei frawd oedd