Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

V GEÍNIOGWERTH. Sir Fẁrionyäd. AmclìlH y sylwadau hyn ar y gwahanol siroedd yw rhoddi goìwg ar agwead crefydd a moesoldeb yn mhob p»rth o Gymru. ìfi fwriedir dynoethi un sir, na dywedyd dim a fyddo yn achos o dramgwTrdd. Ni ehyflyrddir à beiau, ond yn y modd mwyaf caredig, mor bell ag y byddo hyny yn anghenrheidiol er mwyn cymhell i yrogais am ddiwygiad. Ond bwriedir sylwi yn fanylach ar ragoriaethau pob sir, gan obeithio y bydd hyny yn foddion i godi awydd am yr un rhagoriaethau inewn siroeda eraill. Y roae gormod o barod- rwydd y dyddíau hyn, yn y naill ran o G?mru i ddîystyru y rhanau eraill—y Deheudir yn dîystyru y Gogledd, a'r Gogledd yn diystyru y Deheudir, a phob sir yn y Deheud'r a'r Gogledd yn tybied^ei bod ymhell o flaen pob sir arall. Pe baeut yn gwybod mwy aín eu gilvdd, darfyddai lHwer o'r ysbryd hunan-foddíoool hwn, "STgwelent fod m mhob parth ryw bethau ybyddai yn werth i eraill ymgyrhaedd am eu meddu. Wrth cbwilio i mewn i ansawdd grefyddol unrhyw sir, dyhd edrych beth yw ei sefyllfa a'i gallu mewn ystyr arianol. Anghyf- iawn fyddai dysfijwyl cyfraniadau mor helaeth oddiwrth eglwysi gweiniaid ag oddiwrth eglwysi cryfion. Ond er mor amlwg yw y rheol hon, y mae yn cael ei hanghofio yn barh*us. Os bydsi y casgliad yn fwy mewn un eglwye nag mewn eglwys arall, bermr fod y gjntaf o gynjaint â hyny yn ffyddlonach. ín sir Feirionydd, nid yw yr egl w^si yn gyffredin ond gweini*id iawn. Nid yw rhifedi y trigolion ond veh?dig, ar rhai hyny yn 5yw yn gyfyng a chaied, gan mwyaf ar diroeld inynydaig. ITW rhesyntol, gan hyny, fyddai âysgwyl casgliadau mor helaeth oddawrthynt hwy ag oddiwrth y gwledydd hynt lle y mae amaethwyr cyfoethog, neu weithftteedd íífosog, a symiau mawrion o arian yn cael eu treîglo bob wyíhnos. Yn ol eu galíu y maent mor haelionus a neb yn JNghrmru. C*farfyddir hefyd yn y sir ìioti & lliaws o anghreifftiauyngwrth- brofi y dybiaeth fod t>resw*lwyr y trefydd mawrion yn fwy deallus na phŵbl gwledi^. Rhyfedd fel y mae rhyw lanciau'anwybodua yn chwjddo pan drealiant ychydig fisoedd yn rhai o'r trèfydd. Pe byddai gynwyr mil o'r cyfrywrai wedi ei grynSi yn yr un dynsswd, ni byddai hwnw yn werth ei gystadlu àg ambell ddyn dystaw di- rod*BB «jcld yn byw efallai mewn un o'r cjmoedd bychain rhwng y mynyddau yn sir Peirionydd. Y mae efieithîsu yr addysg a defër byniwyd gynt oddiwrth Mr. Charles, John Evans, a Mr. Lioyd, f w gweled yn y sir hon eto, mewn ëangder meddwl, a boneddigeidd- rwydd crístionogol, ac ysbryd heddychol. Msrni, 1850.]