Welsh Journals

Y GEINIOGWERTH. At y Cymry, Mewn cyhoeddiad cyfnodol, beth b.ynag fyddo ei fnint, nidoûsmodd myned ymlaán yn gysurus heb ddealldwriaeth eglur rhwng y golygwyr a'r darllenwyr mewn perthynas i'w amcan a'i ddyben. Meddyliasom ein bod wedi dangos yn rìdigon goleu pa beth a'n cymhellodd i ymaflyd yn y gorchwyl o gyhoeddi y " Gsiniogwerth :" ond yr ydym yn cael achos yn fynych i gredu nad ydym eto wedi llwyddo i wneyd ein hunain yn ddealUdwy i lawer o'u darllenwyr. Nis gwyddom pa esboniad arall i'w ro idi ar liaws o gyoghoriou a gawsom er pan ydym wedi dechreu ar y gwaith hwn. Birna rhai y dylem roddi mwy o draethodau ar y gwyddorioD, megys Serydd- iaeth, Fferylliaeth, Craigyddiaeth, &c. Eraill a ödysgwyliant i ni lanw pob rhifyn â hanesion. Pe gwrandaw em ar uu dosbarth, ni byddai dim mor fuddiol a Hynafiaethau: oud ox ochr arall, pan roisom bigion ryw amser yn ol o ddoethineb yr hen Gymry, allan o'r " Trioedd," yr oedd amryw yn ein cynghori yn ddifrifoì i beidio cyhoeddi pethau mor fiol a phlentynai id. Myn rhai i ni ddyfod allan yn fwy'egnîol yn erbyn yr undeb rhwug yr Eglwys a'r Wlad- wriaeth: ond tybia eraill ein bod wedi dangos llawn gormod o'n tuedd ar y pwnc hwn yn barod. Mewn gair nid oes dim diwedd i'r materion y dysgwyur i ni ymdrin â hwynt gan ryw ddosbarth neu gilydd ; ond digon o ateb yw dywedyd, mai nid dyma ddyben y " Geiniogwerth." Y mae rhai drachefn yn dymuno cael ychydig'ar bob un o"r pethau hyn, ac ar bob pwnc arall y gellir meddwl am dano, er nad yw pob rhifyn ond pris ceiniog. Mynant i ni wneyd ein cylchgiawn bychan yn fath o Cydopçedia. Nid ydynt yn ystyried y byddai raìd bod wrth y gorchwyf am bedwar ugain mlynedd o leiaf, cyn y fällid ei gyflawni mewn cyhoeddiad misol o faint y " Geiniogwerth." id oes dim a ddewisem ei weled yn fwy na Oyclo'pcedia Cymreig. Ond nis gallai fod yn deilwng o dderbyniad heb fod yn werth swíít yn y mis ; ac hyd yn nod yn yr agweid hono, ni fedrid ei orphen mewn llai nag wyth neu naw mlynedd. Yn awr, fel na byddo neb yn cael somiant rhagllaw, dealler mai un o ddybenion y " Geiniogwerth " yw eodi ysbryd darilm yn y Cymry. Yr ydym wedi rhoddi traetliodau achlysurol ar athron- iaeth, a gwahanol gangeuau o wybodaeth, a bwriedir rhoddi mwy o hyn mewn rhifynau dyfodol. Nid anghofir hefyd y rhai hyny sydd yu hoffi hynafiaeth, hanesiaeth, a beirniadaeth yBgrythyrol. Ond nid ydym am owyllo ein darllenwyr trwy gymeryd arnom ddìwallu holl anghenion eu meddyliau Yr hyn sydd genym mewn golwg yw eu oefiro a'u cynhyrfu i ddechreu dürllen, a chwilio, a meddwl. Ychyóig o'r Cymry oedd yn darllen dim rai blyneddau yn ol, odoi- eithr yr adnodau a ddygwyddent fod dan sylw yn yr Ysgol Sab- MAI, 1849.] " v