Welsh Journals

Ofnwch Dduw. Anrhydeddwch y Brenin, RHIF. LXiH. IONAWR 1824. LLYFR III. .BYR-ANES AM YK ENWÖG SYR WILIAM JONES. ^fRTH anturio ysgrifenu hanes gwr a fyddo wedí bod yn wtthrych sylw y byd, ac yn destun catanol- iaeth dysgedigion, yr ydys yn dueddol i ofni rhag ar un llaw, dywedyd rhy fach, fel ag i siomi dysgwyiiad y darllenydd cywrain ; neu ar y Uaw arall, dywedyd gor- mod, nes cynhyrfu eiddigedd \ cenfigenus. Felly wrth ysgrifenn hanes Syr Wiîiam Jones, nis gwyddom pa un ochr i'w gochélyd fwyaf, Ymdrechwn ymgadw ar gauol prif-ffyrdd cynnnedroldeb, ac adrodd diöi ond a fyddo diam- wys. Am ei darddiad, rhîeni, a chen- edl, mae yr ychydig hanes a rodd- wyd am ei ddysgedig dad yn ehi Rhifyn diweddaf, yn dangos, ac yn gweini fel arweiniad i mewn i'r hanes hwn am ei fab. Ganwyd ef Medi28, 1746. Bu farw ei dad pan nad oedd onid tair oed, ac felly syrthiodd gofal ei ddygiad ef i fynu ar ei fam, yr hon oecid addasach nahayach i'rgorch- wÿl; gaa ei bod yn meddu cyoi- maint o'r athryjith ag oedd yn ei gwr, ac yn ei mab ar ei hol. Wrth ddysgu ei raab, hi a gymmerodd drefn ddoeth a serchiadol. Ac yn fuan dygwyd hi i ganfod fod yn- ddo athrylith uwcblaw y cyffred- inolrwydd o blant; ac yn wastad hi a'i cyíeiriai at Iyfrau fel ffynon gwybodaeth.* A bu y dull hwn * Dywedir mai ei hatteb eyffredinol hi iV ofynion mynych ef, fyddai, "Darllen, * íoi a gei wybod." mor ìîwyddíannus, fei erbyn ei fod yn 4 oed, gaìlai ddarllen unrbyw lyfrSaesonegyu eglur ac yn rhugl; gan ddysgu darnau helaeth o bryd- yddhethcyfaddas i'w oedran. Eí awyrìdfryd i ddarüen a driaeth yn raddol yn beth cymiefin iddo, A dygwyddodd fel yr oedd efe un tro yn erìrych dros y lOed ben. o'r Dadguddiad, yuiafaelodd y dar- luniad ardderchog o'r Angel yno mor effeithiol yn ei feddwl fel nas gwisgwyd ymaith tra fu byw. Ynghyîch y pryd hwn dyg- wyddodd iddo ddwy ddamwain, un o ha rai a beryglodd ei olwg, a'r Lla.ll a beryglodd ei boedl. Gad- awyd ef ei hunan mewn ystafell, ac aeth yntau i grafu yr buddygl î lawr o'r simnai, ac wrthbyny efe a syrthiodd i'r tân, a'i ddillad a ennynasant gan y fflain. Ei ys- grechiadau a ddug y gweinidogion i'w achub, ond nid cyn i'w wyneb, ei wddf a'i freichiau gael mawr niwed. Ymhen ychydig amser gwedi hyny, wrth wisgo am dano ef, rboddwyd rhyw facbau yn ei ddillad, ac un o'r rbei'ny, ar ryw ddamwain, a lynodd yn ei lygad deheu j ac er iddo gael meddygin- iaeth, bu ei lygad yn wanach hyd ddydd ei farwoJaeth. Yn ei 6ed fl, anturiwyd ei roddi i ddechreu dysgu Líadin ; ond nid oedd yn awr yn cael nemawr flâs ar y gorcbwyí. Pan ŷn 7 oed, dodwyd ef yn ysgol Hanow, dan ofai y Or. Tbackery. Hyd yn hya nid oedd dim cyrhaeddiadau. anar- Nn ' '