Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

GOLEUAD CYMRIL Ofnwch Dduw, Anrhydeddwch y Brenin, Hhif. lxxx.] MEHEFIN 1825. [Llyfr. iv. HANES Y BIBL. (Parhâd tu dalen 98.) T^A yr oedd yr ysgrythyrau yn cael eu cyẃeitbu fel y cryhwyll- wyd, ac yn cael eu dwyn i afael y werin, yr oedd ofergoelion yn dechreu ymlns^o mewn gwahanol ddulliau i blith y Cristionogion : rt Ymgymmysgasant a'r cenedl- oedd : a dysgasant eu gweithred- oedd hwynt.," Ps. cvi. 35. Bibl gyfaredd, neu ddewiniaeth trwy y Bibl, a ddaethai yn beth mor gy- ffredin yn y bummed ganrif, íei y bu orfod ei wahardd gan amryw o gymmanfaoedd, megys peth niweidiol i grefydd, ac yn tueddu at eilun-addoliaeth. V Dewiniaeth yma a elwid Sortes Sanctohum neu Sobtbs Sacr.£, Coeìbrenau y Saint, neti Goelbrenau Sanct- aidd, ac a gyäawnid drwy gip- edrycb yn ddisymmwth i'r bibl, a sylwi ar yr ymadrodd a gan- fyddai y llygad gyntaf, gan ystyr- ied hwnw fel rbagfynegiad o dyn- ged yr ymofynydd. Y Sortes Sanctorum byn a ddaethant i mewn yn Ue y Sortes Homericce, a'r Sortes Virg\lan<t a arferid yn roysg y paganiaid, y,rhai a wnaent ddefod o gymmeryd gwaith rbyw Brydydd enwdg megys Homer neu Virgil, ac ysgrifenu o- honynt wa- hanol linellau ar ddarnau o bapur neu ferorwn, ac wedi hyny tynu uo o bonynt allan ar antur; neu ynteu agoryd y llyfr yn ddisym- rnwth a sylwî ar y penill cyntaf a ganfyddai eu llygaid, fel rbàg- fynegiad o bethau i ddyföd.— Byddai y rhaî a grwydrent oddi- amgylch i ddywedyd tesni, yn gyftelyb i Sipsiwn ein dyddiau ni, yn arferyd y dull hwn i hudo yr anwybodus. Y roae cenedloedd y dwyrain yn cynnal yr arferiad byd y dydd hwn. Darfu y Gorines- deyrn Persiaidd diweddar, Nadir Shab, beuderfynu ddwywaith i warchae ar ddinasoedd trwy agor ar bennillion o waith y prydydd enwog Hafiz* Y gwall hwn a ddaetb ì rnewn i'r eglwys trwy ofergoeledd y bobl, yn y drydedd ganrif, ac a ymgryf- bâodd wedi hyny trwy i rai o'r offeiriaid anwybodus ganiatâu i weddiau gael eu darllen yn yr eglwys i'r unrbyw berwyl.f Gan hyuy tybiwyd yn angbenrheìdiol yn Ngbymmanfa Vannes, yr hou a gynnaliwyd yn 465, i roddi gorchymyn, "Y byddai | bwy bynag o'r offeiriaid ag a geffid yn euog o arferyd y grefft hon, gael ei gau allan o gymun yreglwys."+ Ac yn ,y fl. 506, adneẅyddwyd y gorchÿmyn hwn yn Nghymmanfa Agde j ac yn Nghymraanfa A.ux- * Sir W. Jones. Traite sur la Poesie Òrientale Works' 4to. vol. v. p. 463.' ' ■f- Heinalt's Chronblog. Abrjdgment of Hìst. of Frànce. A. D. 506. . i % S. S. Concilia, Concil. Venet. Anno Christi 465. Tom. . iv. p. 10571—p? Binghara's Antiquities of the Chris- tian Church. V. vii.B. 16. C.ö. p. 278. —Gataker, Of the Nature aad üse of Lots, p. 342.