Y. Cylchgrawn. Cífujss XÀ.] MEDI, 1881. [Rhif. 228.^9 GEIRIAU PETR AR FYNYDD Y GWEDDNEWIDIAD. Gan y Paech. Heney Jones, M.A., Hoylaee. " 0 Feistr, da yw i ni fod yma: a gwnawn dair pabell," &c.—Luc ix. 33. ID peth cyfí'redin yw i neb deimlo yn ddedwydd a char- trefol ar ben mynydd yn nyfn- der nos; rhyw ogwyddo tua'r gwastad- edd a'r dyffryn y mae dynion pan fachludo'r haul. Ònd y mae amgylch- iad eithriadol yn cynyrchu profiad eithriadol, ac amgylchiad a'i lon'd o'r eithriadol roddodd fod i brofiad pre- senol Pedr. Yn wir, wrth sylwi ac ystyried, teimlwu fod nodwedd yr amser a'r lle yn hapus gynghaneddu a nodwedd yr achlysur. Neillduedjg a dyrchafedig oedd y fan; dyrchafedig a neiliduol iawn oedd yr hyn gymerodd le. A chyda golwg ar yr adeg, wele dywyll- wch daearol yn ducefn addas i ddys- gleirdeb nefol, a dystawrwydd daerol i leferydd nefol. Pen mynydd am olygfa—ond liw dydd mae'n wir; o'r tu arall, gwelir mwy o'r nefoedd wedi'r nos ; adnod y nos yw, "Dyrchefwch eich llygaid i fynu, ac edrychwch pwy a greodd y rhai hyn," &c. Rhodder y ddau at eu gilydd; fe weîwyd golygfeydd rhyfedd- ol o ben Hermon y noswaitb hon. Oddiyma cafodd y dysgyblion drem ar nefoedd ardderchocach na'r un ser- enol. Oddiyma bu y tri arall yn cy- meryd golwg ar yr ymadawiad (" Ex- odus") a '"gyfiawnai Efe yn Jeru- salem." Ymadawiad pwysig oedd hwnw o'r Aifft—hen dý y caethiwed— trwy y môr ; ond un pwysicach o lawer oedd hwn yr edrychwyd yn mlaen arno yn nghyfárfod y Gweddnewidiad. Yr oedd "cyfìawnu" hwn yn gyfìawnu ymadawiad tyrfa lawer lluosocach, o Aifft atgasaeh, trwy fôr anhawddach ei hollti, tua Chanaan ragorach o lawer üa'r hon ddangosodd Duw i 1"r gynt oddiar ben mynydd arall. Gor- chwyl digon dyddorol fyddai ceisio darlunio yr ymddyddan ar y pwnc, rhwng Moses, ac Elias, a'r Iesu ; ond awn rhagom at eiriau Petr. I. "Da yw i ni fod yma." Cyn belled a hyn yr oedd Petr yn ei le ; nis gallwn auiheu mai da—dymunol a lles- iol hefyd—oedd bod yno. 1. Nis gwyddom a oedd Petr yn cynwys yr Iesu ei hun yn y " ni;" efallai, pan gofiom fod tipyn o hyfdra yn perthyn i Petr, ei fod ; pa fodd bynag. nis gallwn lai na chredu fod teimlad yr Iesu yn adseinio teimlad Petr, " mai da oedd bod yno." (1.) Ystyriwn sut yr oedd hi ar yr Iesu yn gyffrediu ; haid o ddynion af- iach eu cyrff, a gwaeth o lawer—aíiach eu heneidiau, o'i amgylch o hyd ; rhyw Pharisead cyhuddgar yn craffu arno o hyd ; rhyw Saducead coeg-ddysgedig yn barod i ymgecru ag Ef o hyd; rhyw Judas fradychus yn ei ymyl o hyd ; yr awyr fel yn àrwm o ragrith, a chenfigen, a thrachwant, a dichell, ac ymryson. Ac wrth ystyried mor rhydd oedd pen y mynydd oddiwrth bobpeth o'r fath yna, hawdd yw i ni feddwl mai da oedd i'r Iesu fod yno. (2.) Ond nid yw hynyna ond y wedd nacaol; mwy na hyny, " Wele dau wr a gydymddyddanodd ag Ef!" Rhaid mai gwledd i'w ysbryd oedd cael ym- weliad oddiwrth y fath ddau a Moses ac Elias, dau ag oeddeni yn wrthgyf- erbyniol ardderchog o ran eu nodwedd- ion i'r lluaws a'u hamgylchent Ef liw dydd, fel rheol. Yn wir, gallai y ddau hyn gydymdeimlo ag Ef yn ngwyneb ymddygiadau y genedl ato. " Beth a wnaf i'r bobl hyn V gofynasai Moses i Dduw unwaith, " ar ben ychydig eto 41