Welsh Journals

Cyfhes Newydd.] MEDI, 1865. [Ehif. XLV. J 'J u PERTHYNAS Y GAIR (LOGOS) A'R BÌTD NEÜ'R OREADIGAETH. GAN Y PARCH. J. H. J02JES, M.A., PH.D. Cysylltiad dechreuol a pharhaol y Gair a'r Greadigaeth a ddangosir yn adn. 3edd, yn ol y gwahanodiad a fahwysiedir genym. Yn ein herthygl ddiweddaf profasoni yn foddhaol i'r darlleuydd, ni a obeithiwn, niai'r hen wahanodiad hwnw yw'r unig un cywir, gan nad oes yr uu arall yn dwyn allan ar unwaith ysfcyr uaturiol y frawddeg, ac yn ei chysylltu yu y modd mwyaf agos a'r frawddeg fìaeuorol, yn gystal a'r un ganlynol. Y darlleniad yma a gymeradwyir gan Augustine a llawer o awduron Lladinaidd, megys Turtullian aCyprian,a rhaiysgrifen wyr Groegaidd, megys Origen, Cyprian, Clemens Alex- andrinus. Wedi dweydam ycreaduriaid yncael eu gwneuthur, y mae Ioan yn myned yn mlaen i ddangos mai'r Gair sydd yn fywyd i'r creaduriaid. Y mae bywyd pob peth a'r a wnaethpwyd a'i sylfaen a'i wraidd yn y Gair dwyfol, " Yr hyn a wnaethpwyd sydd fywyd ynddo ef." Yn erbyu cywirdeb y gwahanodiad arall, fe ddylid sylwi y buasai yn afreidiol dyweyd fod bywyd yn y Gair, yr oedd hyny yn ddealladwy o Lono ei hun, ac yu caeì ei gymeryd yn ganiataol yn yr adnodau bíaenorol. Ond os golygu dyweyd oedd yr apostol, ynddo ef ei hun y mae bywyd hau- fodol yn trigo,sylwedd hunangynaliol ; yn yr ystyr hỳn, nis gellir priodoli bywyd i un creadur : priodoledd fawr gyntafDuwywybywydhwn. "Ydwyf," " by w fi," medd yr Arglwydd, a'r bywyd hwn sydd yn ei Fab ef. Yna fe fuasai Ioan yn gosod yu naturioi y fanod o flaen ^n, y bywyd. Oxid pa briodoldeb oedd dyweyd fod yn y Gair fywyd hanfodol ynddo ei hun, yn. nghauol dangos perthj'nas y Gair a'r greadigaeth. Ee fuasai syniad o'r fath hyny yn dyfod i mewn j-u fw}^ naturiol wrth son am berthynas y Gair a Duw yn adu. 1. 2. Yn gyffredin, fe esbonir y frawddeg yn gywir trwy ddywej-d fod pob peth creedig a'i fywyd yn y Gair dwyfol, ond pahaui na adewir i'r aduod i ddyweyd hyny yn eglur, ac yn groyw, trwy fabwysiadu y gwahanod- iad priodol. Ie, y mae'r apostol wedi dwyn i mewn frawddeg, " ynddo ef yr oedd bywyd," ac yn,os nid er mwyn, ei hesbonio yn mhellach yn y frawddeg uesaf, " a'r bywyd oedd oleuni dynion." Na, pe buasai yr ail frawddeg yn gyn- taf, fe fuasai yn naturiol i ni gredu hyn, fel peth uuol a dullwedd Ionn o ysgrifenu,megysynyradn. hono, lloan 5. xi, " A hon y w y dystiolaeth, roddi o Dduw i ni fywyd ti a^ywyddol: a'r bywjTd hwn sydd yn ei Fab ef." Pri. odol y w dy weyd gyda golwg ar yr adnod dan sylw " na symud mo'r hen derfyu." Y mae yn hen bryd i'r eglwys Gristion- ogol i ddychwelyd atyr hen ffordd dda yn nosraniad priodol y brawddegau hyn. Y mae pellder a gwahaniaeth mawr 2 f