Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Cjlcjfjjraton. Cîfres Newydd.] GORPHENAF, 1865. [Rhif. XLm. PERTHYNAS Y GAIR (LOGOS) A'R BYD NEU'R GREADIGAETH. [adn. 3.] oan y parch j. h. jones, m.a., ph.d. Yr ydym wedi gweled fod Ioan, yn ol pob tebyg, wedicyuieryd y drychfeddwl logos o'r ysgrytbyr ei hun, yn hytrach nac oddiwrth hanes dadblygiad yr athrawiaeth tu allan i gylch y Bibl. Fe allai i loan gael achlysur allanol i wneyd defuydd o'r ymadrodd hwn, er dynodi y dwyfol yu Nghrist. íe ddichon roai'r achlysur hwnw oedd y drychfeddwl o logos, fel y defnyddid ef gan yr ysgol athronyddol yn Alex- andria, yr hwn nis gallai lai na bod yn daenedig ac adnabyddus yn Asia leiaf, gan fod Ephesus y pryd hwnw, nid yn unig mewn trafodaeth fasnachol yn dwyn cysylltiad agos ag Alexandria, ondmewn modd neillduol yu gwneu- thur defnydd helaeth o'i nhwyfau crefyddol ac athronyddol; eithr ni ddylem gymeryd yn ganiataol, ar un cyfrif, fod Ioan yn defnyddio yr enw a r drychfeddwl fel yr oedd yn cael ei esbonio a'i osod allan yu athrouiaeth luddewaidd Alexandria; y mae yn rnaid i ni 0sod ein hunain, o'r ochr arall, ar safle y gallwn dd-all drych- feddwl Ioan am yìogosallan o gysyllt- ìadau yr athrawiaethau a ddysgwyd ganddo yn ei oes. Yr oedd y gnosis gau ag oedd yn dechreu ymledu yn Asia leiaf, wedi gwasanaethu fel achlyaur i ddylanwadu ar neillduol- rwydd Ioan o feddwl am y logos, yn gystal ag ar ei holl ddysgeidiaeth am «nst, yn fwy 0 lawer, efallai, na ■yniadau cywrain a dyfnddysg yr Ai«xandriaid ar y pwnc. Yr oedd hon wedi llithro i mewn i Gristion- ogaetli, gan wyrdroi egwyddorion crefydd bur i ateb ffurfiau mympwyol ei dychymyg ei hun. O'r ochr arall. y mae yn rhaid i ni ymwthio yn fwy i'r dyfnder eto tuag at gyrhaedd sylfaen neillduolion syniadau loan am y logos. Yr ydym yn cael hyD yn null yr Apostol o feddwl, yn nghyd a chyfeiriad hollol ei fyfyrdodau ar y dwyfol yn Nghrist. Tuedd naturiol ei feddwl ysbrydol ei hun, yn gystal a'r argy- hoeddiad dwfn o angen neillduol ei oes, a arweiniodd yr Apostol i yindrin ag athrawiaeth y Gair yn y dull a fabwysiadwyd ganddo yn ei arweiniad i mewn i'w efengyl. Yma y rhydd hanfod a sylwedd yr oll sydd ganddo, fel tyst ffyddlawn i Iesu Grist, i hysbysu yneifywyda'iddywediadau. O'r dech- reu y cymer Ioan ar unwaith olwg ar yr Iesu ag y mae dyledswydd 3?n ein rhwymo oll i gymeryd arno. Nid yw efe gyda Matthew a Luc, fel arweiniad i mewn i weinidogaeth gyhoeddus yr Iesu, yn rhoddi hanes ei ddeilliad daearol a'i achau dynol, a thrwy aros yn hollol gydag ymddangosiad gweith- redol yr Iesu yn ein byd ni, yn amlygu cymeriad ei efengyl yn y cyfeiriad hyny. O'r ochr arall, olrheinia Ioan ei ym- ddangosiad amserol yn ol i'w fyned- iad allan er dyddiau tragywyddoldeb— llinach wreiddiol ddechreuol dragyw- yddol Mab Duw a roddir gan Ioan. Y mae Ioan ag un lam galonog ac anturus wedi neidio dr03 derfynau