Welsh Journals

Y CYLCHGRAWN. Rhif. XXXIX.] MEHEFIN, 1854. [Llyfr IV. ANGAU. jBron oddiar pan y mae dyn yn ddyn, dyma amgylcîiiad sydd wedi dyfod yn adnabyddus iawn iddo. Mao ei swn yn fynych yn ein clustiau, a'i waith yn wastad ger bron ein llygaid. Mae ôl ci fysedd yn mhob man. Ni welsom ni yr un dyn eriocd na bu angau yn ymddyddan ag cf trwy ryw rai, o hcr- wydd y mae ef yn rhoddi tro at bawb. Nid oes wahaniaeth ganddo bcth fo y dyn—mae ef yn sicr o ymweled ag ef. Bciddia fyned i ncuadd yr ymerawdwr, ac ni ddirmyga fwthyn y cardotyn. Y man y bodolodd dyn gyntaf oedd yn Asia, yn rhyw le ar lan yr afon Euphrates. Y man hyny y crewyd ef, a'r lle hwnw y profodd efe yr unig ddedwjTddwch gwirion- cddol a fwynhaodd efc yn y byd hwn eriocd. Yr ocdd yr amser hyny heb bechod, ac fclly nid oedd marw na'r un o'i ganlynwyr yn agos ato. Ond rhyw awr annedwydd—na ehofier am dani—"na chydier hi â dyddiau y nwyddyn, ac na ddeucd i rifedi y mis- ocdd"—bydded blanh arni yn amseryddiaeth y oyd—agorodd dyn y drws i bcchod i ddy- jud i mcwn ato, ac ar ei ol daeth marwolacth i nicwn: nid oedd modd ci atal. Yr ocdd yn anmhosibl gwahanu rhwng y ddau hyn. *r oedd gollwng peehod i mcwn a chau maiwolaeth allan yn anfeidrol tu hwnt i "'lu pawb. Y pcth a gysylltodd Duw ni ysgar dyn. Pe mynai, gallasai dyn gadw pecnod allan, a phc gwnai hyny ni allasai «wiwolacth ddyíbd byth i mewn; ond wedi ^do ollwng pechod i mewn, er yr ewyllys- fb ni au gadw marwolaeth allan. Mae yn Juçddf ac yn osodiad dialw yn ol gyda Duw, lQd pechod a marwolacth i fod yn wastad gyda u gilydd. Felly y buont erioed, ac y fcyddant byth. Bod dyn yn bechadurus yw yr adioa ei fod yn farwol, ac ni ddcrfydd od yn farwol ncs y dcrfydd fod yn bechad- vnUS' f Abscnoldüb pecliod o'r nefocdd sydd y« cytansoddi y bywyd sydd yn mcddiant 1] Pfreswylwyr. P0 byddai yn bosibl i »'gel fyncd yn bcchadur, byddai yn farwol «ewn cüiad. A bodoliacth pcchod yn ufforn sydd yn cyfansoddi yr ail farwolaeth sydd ynddi. Pe darfyddai y cythraul duaf sydd yn Gehena heddyw i fod yn bechadur, yr un munud darfyddai fod yn farwol. Ond nis gall angel fyned byth yn bechadur, gan hyny nid â byth jn farwol; ac ni ddaw cythraul yn sant mwyach, o ganlyniad efe a erys yn ngafael marwolaeth yn dragywydd. Fel hyn ni a welwn fod y cwlwra sydd rhwng pechod a marwolacth yn annatodol: a chan i ddyn o'i gwymp yn Eden hyd yn brcsenol aros yn bechadur, mae hefyd wedi aros yn farwol. Er i ddyn yn fuan ar ol y trosedd a wnaeth gael ei fwrw allan o bar- adwys, ac iddo gyfeirio ei wyneb at bedwar pwynt y byd, croesi moroedd llydain,teithio anialdiroedd maith a blin, er fod gwreiddyn cyntaf dynolryw wedi ei blanu yn Edcn ardd, a'i gangau wedi ymledu dros bob cwr o'r ddaear, eto pa le bjTnag yr aeth dyn, mae marwolaeth wedi ei ddylyn i bob man. Pa un bynag a yw yn ei hoffi neu beidio, mae ef yn gyfaill gwastadol iddo yn mhob lle. Mae dyn yn rhwym i farw. Mae yr un ddedfryd ag a gyhoeddwyd uwchben Adda yTn mharadwys er ys miloedd o flynyddoedd bellaeh, yn cael ei chyhoeddi mor gyfciriol a phcnderfynol uwehben pob un o'i blant oddiar hyny hyd heddyw—"Gan farw ti a fyddi farw." "Gosodwyd i ddynion farw." Mae hyn ẁcdi ei osod yn ddeddf; mae yr holl hil ddynol yn ddeiliaid i'r ddeddf hon, a rhaid iddynt ufuddhau iddi. Mae llawer o ymdrech wedi ei gwneuthur er dyddimu ac i atal ei gweithrediad. Beth yw yr holl gyíFeiriau a ddyfeisir, yr holl gynghorion nîeddygol a roddir, y gofal a gýmerir yn nghylch yr iechyd, &c. ? Dim ond cynifer o ymdrechion i atal marw i gymery'd lle. Ond mae yr oll yn ofer. Mae angau yn drech na meddyg a physigwriaeth. Efe a chwardd am ben lluaws trcf o honynt. Mae ganddo awdurdod o orsedd yr Anfeidrol a'r llollalluog, ac am hyny mae yn buddugol- iaethu at bawb—pob gradd, pob scfyllfa, a phob ocd. Mae Methusela yr hynaf, Abra-