Welsh Journals

Y CYLCHGRAWN. Rhif. XXXIII.] RHAGFYR, 1853. [Llyfr III. TROI DYNION AT EU GILYDD, fod a tharo "Ac cfe a dry galon y tadau at y plant, a chalon y plant at eu tadau; rhag i mì ddy y ddaear a melÎJith." Y mae pechod wedi anafu a dystrywio dyn yn ei hcrthynas â Duw ; ae fel canlyniad anocheladwy hyny, yn ei gysylltiad â'i gyd-ddynion hcfyd. Wedi i'r llech gyntaf íÿned yn ddrylliau, fe aeth yr ail hefyd yn y canlyniad. Yr oedd dyn, pan y daeth o dan law Duw, yn dysgleirio â'i ddelw. Yr ocdd caru, ufuddhau, ac addoíi Duw yn anian ynddo. Ond yn hresenol y mae y planigion nefol a pharadwysaidd hyn wedi gwywo, a rhywddrain diffaith o anwybodacth, casineb, anufudd-dod, a dirmyg ar Dduw wcdi tyfu yn eu lle. "Yr annuwiol, gan uchdcr oi ffrocn, ni chais Dduw." Mac nid yn unig yn dirmygu Duw, ond hcfyd yn anmharchu dyn. Mac y serch ocdd yn gweithrodu ar Dduw ac ar ci gydgreaduriaid wedi myned yn unig ac yn hollol arno ei ìiunan. Mac y gadwyn auraidd ocdd yn clymu dyn a Duw, ac â phob dyn yn mhob man, wedi myncd yn ddrylîiau, fcl y mao pob dyn yn ystyried ci hun nid yn ddolen yn ymglyniu â dynion craill, ond yn ddolcn unig, hcb ymgysylltu â ncb. Ond gan fod dynion wcdi eu gosod yn ddibynol ar cu gilydd am cu hangenrhcidiau a'u cysuron, ac am fod y tcimlad annihynol hwn ynddynt, y mac trucni a goiíu dynion yn annesgrifiadwy. Mao yn wirioncdd digon amlwg nad yw dynion yn gydradd. Mae rhai dan awdurdod, ac eraiì'í mewn awdurdod—rhai yn gwasanaethu, a rhai yn teymasu—rhai yn isafìaid, a rhai yn uwchafiaid. Dyma fcl y mac y byd wedi bod, yn bod, uc wrth b'ob tcbyg dyna fcl y hydd. Mac profedigacthau y naill ddosbarth yn wahanol i'r llall; ond mac yr cgwyddor sydd yn achosi yr annhrefn yr un yn y iuau—calon y tadau oddiwrth y plan't yn y naill, a chalon y plant oddiwrth eu tadau yn y llall. Nid yw holl hancs y byd yn ci uwchafiaid ond hancs trais, creulondcb, gorthrymder, a tlira-awdurdod. llhieni mor ddiofal am eu plant ag ydyw yr cstrys am ei chywion: "Caled ydyw hi wrth ci chywion, fcl pe na byddent eiddi hi." Ác os oes rhyw ofal yn bod, hunau sj'dd mewn golwg. Mcddai y tad am* ci blentyn, "Fc'mholpa pan ddelo i oc'd." Mae dyn yr un fath tuag at ci geffyl ag yáyw at ei blcntyn—mae yn cyineryd gofal o hwnw er mwyn clwa rhyw bryd oddiwrtho. Mcistri, cilwaith, a ymddygcnt at cu gwcision fcl pe buasent ddosharth o grcaduriaid islaw iddynt hwy. Gormesu, gorthrymu, a gyru—cu geiriau hwy sydd ddcddf ar bob pcth, bydded cam ncu gymhwys. Üreninoedd hcfyd ydynt yn gosod iau haiarnsidd ar ysgwyddau cu deiliaid: "Ỳncb a fyncnt a bocncnt, a'r ncb a fyncnt a laddent." Nid'oeddŷnt yn talu mwy o sylw i fywyd dyn na bywyd gwybcdyu. Weithiau vn niyncd i ryfel er mwyn pcthau dibwys-pwy fyddai y rhyfclwyr glcwaf—darn bychan 0 dir—yniryson rhwng d'au dy wysog. Ccisio achos ocddynt, ac os ua chaent aohos, gwnaent tvf, canys parod i ryfcl oeddynt. Yr ocdd y gair heddweh yn ddycithr iddynt, canys y cleddyí', y waywíîon, a'r saeth ar facs y frwydr ocdd yn pcnderfynu pob pwnc. "Fíbrdìl tangnefedd nid adnabuent." Fel hyu byddai breninoedd yn arwain eu deiliaid i faes yr ymladdfa, lle y syrthiai miloedd yn cbyrtìi i'r cleddyf. Yr ocdd llywodracthw^yr yn cu hymddygiadau yn dweyd wrth cu dciliaid, Bydded cich plant yn amddifaid, eich gwragcdd ynyveddwon, a'cli cyrp'h chwithau yn ddarnau marwol ar faes y gwacd; a pha bwys ydyw 1 ni,0ä bydd eich cncidiau yn druenus hyth, ond i ni gacl cin mympwy a'n clod ? Gwclir hefyd fod calon y plant wedi myncd oddiwrth y tadau. Macnt yn gyffrcdin yn coleddu y mcddyliau mwyaf cyfyng, yn arfcr y gciriau mwyaf caled, ac yn ymddwyn yn y 'nodd mwyaf annhcilwng at eu rhieni. Ceir y gwcision yn dal y syniadau mwyaf isel am eu nicistri—yn ymddyddan yn ddirmygus tu cofn iddynt—yn gwrthddywcdyd, äarnguddio, ac yn' anffyddlon yn cu gwasanaeth. Y dciliaid drachcfn yn mdldithio cu brcninocdd yn 2 w