Welsh Journals

Y CYLCHGRAWN. Rhif. VI.] MEDI, 1851. [Lltfe I. Yft IATO. " Hwn a osododd Duw yu Iawu." Nid ocs nemawr air yn cael ci ddefnyddio yn fwy mynych na'r gair " Iawn." Agos yir mhob prcgeth fe sonir am yr Iawn, yn mhoh gweddi fe ofynir am fendithion er mwyn yr Iawn, ac mewn ymddyddanion crefyddol bob amser fe gyfeirir at yr Iawn. A pha fodd y gallai fod fel arall? Oni buasai yr Iawn ni buasai genym ddim i'w bregethu ond colledig- aeth, ac ni fuasai Duw byth yn anfon neb i bregcthu hyny oni buasai ei fod yn meddwl cadw. Ni buasai genym un ffordd at orseddfainc y gras, ni buasai gcnym un sail i ofyn yr un fcndith yno, yn wir, ni fuasai gorseddfainc y gras i gael yn em byd ni oni buasai yr Iawn. Nid ocs dim yn fwy rhesymol na bod yr hyn sydd yn sail i'n holl obeithion yn fynych yn destun ein hymddyddanion. Ond y mae yn ofhus fod llawer o'r rhai sydd yn demyddio y gair, a mwy o'r rhaî sydd yn clywed eraill yn ei ddefnyddio, heb ddirnadaeth gywir am y meddwl sydd ynddo. Un peth yw gallacl dcfnyddio ymadroddion ysgrythyrol, peth arall yw deall yr hyn y macnt yn ei gynwys. Gallai fod gan ddyn chwech neu saith o enwau ar yr un peth, ond pa beth ydyw haws pan nad yw yn deall pa beth sydd yn yr un o honynt? Fy amcan ar hyn o.bryd yw dangos mor eglur a dealladwy ag y medrwyf pa Beth ydyw Iawn. Nid i feirniaid ac athronyddion yr wyf yn ysgrifenu, ond i'r lliaws, y rhai ni fedrant ddeall rhesymu dansoddol fawr o bctli. Syml a chyffredin fydd fy ysgrif: gall y dyn sydd yn dysgwyl pethau anghyffredin scfyll fan hyn heb fyued linell yn mhellach. Y mae dau reswm am mai ysgrif felly a fydd; cystal fyddai eu dweyd a pheidio. Yn gyntaf, nid wyf yn mcdru ysgrifenu mewn ffordd ddwfn ac anghyffredin, ac yr wyf heb ddechreu dysgu eto. Yn ail, (pe buasai eisiau rheswm arall), dwyn gwirionedd pwysig mewn ffordd ddealladwy ger bron meddyliau y rhai nad ydynt yn gallu ymgyraedd at bethau dyfnion ac anghyffredin yw fy amcan wrth gymeryd fy ysgrifcll yn fy llaw. "Wele, gan hyny, gadawcr i ni ddechrcu. Y mae y gair "Iawn" yn fynych yn cael ei arfor mewn siarad cyffredin rhwng dynion a'u gilydd. Pan fyddo un dyn wedi gwneyd rbywbeth yn erbyn dyn arall, bydd yr hwn a wnaeth y cam ambell dro yn talu rhyw gyd- nabyddiaeth i'r hwn a gafodd y cam, ac felly yn dianc rhag cacl ei gospi yn ol y gyfraith,. ac fe elwir y gydnabyddiaeth hono yn "iawn." Clywsom rai yn dywedyd lawer gwaith fod hwn neu hono wedi dianc rhag myned i'r carchar drwy dalu hyn neu hyn o iawn; bnd y mae yr iawn yn yr siampl hwn a'r lawn yn y tcstun yn bethau tra gwahanol i'w gilydd. Rhyw gydnabyddiaeth yn lle cospedigaeth yw iawn y sìampl; ond y gospedigaeth ei hunan yn eithaf ei llymdcr yw Iawn y testun. Y mac iawn y siampl yn cael ei thalu gan y troseddwr ei hunan, pryd y mae Iawn y testun yn cael ei thalu gan iui arall, a'r troseddwr yn cael myned yn rhydd heb dalu dim. Defnyddir amryw eiriau eraill yn yr ysgrythyrau "yn arwyddo yr un peth, ac yn cynwys yr un ystyr yn y cyaylltiad yn mha un y dofnyddir hwynt a'r gair iatim, Dyna un jvr