Welsh Journals

PROPHWYD Y JÜBILI. NEU SEHEN Y SAINT. Rhif. 16.] HYDREF. Puis 2g. APOSTOLION. t brofì fod ychwaneg na deuddeg yn eglwys Iesu Grist yn yr oes gyntaf o Gristionogrwydd, cynnygiwn yr hyn a ganlyn :— Luc ix, 1,—•' Ac efe a alwodd ynghÿd ei ddeuddeg dysgybl, aca roddes iddynt feddiant aC awdurdod ar yr holl gythreuliaid, ac iachâu elefydau.*' Ynia y gwelir hwÿ y deuddeg dysgybl. Luc j^ \q}—«A*r apostohon, wedi dychwelyd, a fynegasant iddo y cwbl a wnaethent. Ac efe a'u Cymmerth hwynt, ac a aeth o'r neilldu, i le anghyfannedd yn perthyn i'r ddinas a elwir Bethsaida." Yr un deuddeg a geir yma dan yr enw apostolion. Luc x, 1,— " Wedi y pethau hyn yr ordeiniodd yr Arglwydd ddeg a thriugain ereill hefyd, ac a'u danfonodd hwynt bob yn ddau o tìaen ei wyneb i bob dinas a man lle yr oedd efe ar fedr dyfod." Deg-a-thriugain o ba swydd oedd y rhai hyn ? Ai henuriaid ? Nid oes gair o sott wedi bod am y teitl hwnw nac un teitl arall yn flaenorol i hyn ond am apostolion: nid oedd efe wedi danfon neb arall. Paham yr arferwyd y gair " ercill," os nad o'r un swydd yr oedd f rhai hyn á'r lleill ? Ni allwn ddirnad pa Cnw i roi arnynt ond apostoliou, a phe dywedasid, deg-a-thriugaitt (o apostolion) ereill, ni buasai ond yr un mor eglur, canys apostolion oedd dan sylw yn flaenorol. Yr achos paham y dadleua rhai nad oedd ond deuddeg o apostolion y pryd hyny yw, debygwn, fel y gallont brofi nad oes eisieueu parhad yn eglwys Grist, ond yn unig eu bod yn anghenrheidiol er ei sefydlu neu i fod yn dystion dros Iestt ytt yr oes hòno. Mae yr wrthddadl Vna yn henach na'n tadau ni, debygem; a phe gellid ei hamddiflyn, cauid y bwlch mawr ag sydd jti mhob cynnulleidfa a broffesa fod vn eglwys apostolaidd, ac etto yn amddifad o apostolion. Ond darllener a gànlyn:—Rhuf. xvi, 7»~" Anerchwch Andronicus a t * [Cyf. II.