Welsh Journals

GWREICHION. n»«j»mi........,i.........i,,i,-»h:«iiiii n..jlu fm EYÄNS Asks an inspection of his New Pattef^ns O.F Clotli FOR Trousers, Suits, AND OTERCOATS And guarantees to his customers the Newest Style and Perfect Fit. TempleofFashion Pontypridd. Speeial Suits made to Order, 308., 42s„ 45s-. 5pS'iJ&0?'., 70S. Note the Address The Working Man's Friend. ■ ■ YR ARGYFWNG PBESENOL. , UAN GOlllillYDU. Cbedwn fod y cwmwl fu yn duo ffurfafen glo-faBnaoh Deheudir Cyuiru atn ararai wythnosau bellach, erbyn heddyw, wedi ei amddifadu o lawer iawn, os nad yr oll o'i elfenau enhuddol. Da genym gael ar ddeall fod y cynghrair a gynaliwyd yn Nghaerdydd yr wytiinoa hon wedi eatyn yn mhellacb y cyjlawn hawl i'r oynrycbiolwyr. Teimlwn ychydig yn siomedig wrth ddarllen y penderfyniad a basiwyd i'r perwyl " nad oodd y wasg i'wehaniatau i'r cyfarfod. Teimlwn hyny yn fwy, efallai, am fod hyny yn anghyson â gwaith y cýnrychiolwyr yn egniol ddadl- eu â'r cyflogwyr y dylai y wasg gael ei chaniatau i holl gyfarfodydd y pwyllgor unol, er mwyn idd eu cydweithwyr gaol gwybod sut y maent yn gweithredu ar ou rhan. Credwn y carai cydweithwyr yr holl gynrychiolwyr sydd yn cael eu hanfon i'r oynghreiriau hyn hefyd wybod But y uiaent yn gweithredu ar eu jhan. Dengys gweithrediadau cynadledd y gweithwyr, a gynaliwyd yn y St. .Tohn's Hall, Caerdydd, Ionawr 30, 1893, fod annealldwriaeth nid bychan yn bodoli rhwng cynrychiolwyr y gweithwyr ar fwrddy Èaddfa Lithrol, parthed y flbrdd ddoethaf i lywio amgylchiadau y gweith- wyr yn y dyfodol. Ceir fod rbai 0 honynt am wneud i fîwrdd yn gyfangwbl íl'r RaddfaLithrol fel egwyddor 1 lywodr- aethü cyflogau. Eraill am wneud i ffwrdd a'r oyfryw ob na cheir '£10 y canfc yri fligyr gweithredol ynddi; a'r lleill am ailgytuuo ar amodau graddfa 1892, yn yr hon y ceir £8 15s. y cant yn üigyr gweithredol. Ceir fod yr oll o honynt yn cydolygu rnai flolineb o'r mwyaf fyddai streicio, neu geisio ymladd y cyf- logwyr am welliantau, o dan yr am- gylchiadau presenol. Derbyniwyd eytun- dob graddfa 1892, am mai hyny oedd ddoetbaf yn ngwyneb sefyllfa rhaniadol y gweithwyr. Diffyg wiiieb cryf oedd haufod derbyniad graddfa 1892. Hanfod derbyniad y oytundôj^dyfodol, feddyliwn, fydd ^efyllfa Maanach, &c. Cawn fod rhai o'r arw^inẃyr wedi dylan- wadu ar weithwyr eu dosbarthiadau i anfon cynrychiolwyr i'r gynadlodd a §ynaliwyd yn Nghaerdydd, dydd Llun iweddaf, óhwefror 13eg, i bloidleiaio dros ddorbyniad cytundob yn cynwya graddfa ac amodau 1892, am mai hyny fydd ddoethaf o dan yr amgylchiadau presenol. Gwelir oddiwrth hyn fod yna wyr amgylchiadau anorfod yn barhaus yn goddiweddyd cyfiawnder. Er fod gof- ynion a gwelliantau cynygiedig y gweith- . wyr yn hollol gyfiawn a haeddianol, cto • gorfodir y cynrychiolwyr gaa ryw am- gylchiadau yn barhaua i lawnodi ar ran y gwoithwyr gytundebau sydd yn hollol amddifad o'r amodau^elfenau, ao ogwy- ddorion diwygiadol hyny a ddygaut yn mlaon i sylw y oyilogwyr. Yn y gwahanol gyfarfodydd sydd wedi eu cynal ya barod gan y Fwyllgor Unol, ceir fod y eyflogwyr wedi cyfaríod â holl welliantau cynygiedig y gweithwyr yn y modd mwyaf negyddol. Dywodant yu barhaus nad ydyw yn bosibl cymeryd unrbyw wolliantau yn muddianau y gwoithwyr i ysiyriaeth o dan yr am- gylchiadau cyfyng presenol: fod y sef- yìlfa, o berwydd fod prisosedd yn y fas- uach lo yn parhau i ddisgyn, yn gyfryw ag sydd yn ou gwahardd 1 wneud hyny. Credwn yn gylwybodol mai camsyniad mawr oedd rhoddi rhybuddion i derfynu Graddfa 1892. Credwn hefyd fod sof- yllfa y gweithwyr wedi ei gwanhau yn herwydd yr yinddadleu sydd wedi cym- eryd llo rhwng yr arweinwyr a'u gilydd. Ceir addysgiadaeth noillduol or gwellajy peth hwn yn rhai o ddamegion TEsop. Cyn terfynu, teimlwn awydd i gofleidio syniadau rhal o'r arweinwyr, y rhai a ddywedar-t mai doeth fyddai llawnodi cytundob yn cynwys amodau a Graddfa 1892. Da genym hefyd gael ar ddaall fod corff mawr gweitbwyr Deheudir Cy- mru wedi gwraudo ar gynghorion yr ar- weinwyr hyn, a'u bod wedi danfon cy- nrycbiolwyr i bleidioÌ6Ìo i'r cyfoiriad hwnw. Dywedwn hefyd y dylai y mynych lawnodi eytundebau,anfoddhaol hyn, yn herwytld amgylcldadau, fod yn symbyl- iad adnewyddol tuag at sylweddoliad undeb a digon o allu ynddo i ddileu rhai o'r amaylchiaduu drytjatol hyn, beth byuag. GWREICHION DYDDO^OL. Yn ystod gwarchae Paris yr oedd yr ymenyn yn £2 y pwys. Yn Denmark mae cyfraith fod dynion wedi meddwi yn cael eu cludo gartref mewn cerbydau ar draul y tufamwr werthodd y glasiad olaf iddo. Gall gwr a gwraig deithio ar docyn a haner yn Norway, ac yn Awstrw a llunary. Pan ddygwyd te gyntaf i Loegr, bwyteid y dail. Gall ysgrifcnwr cyflym ysgrifenu 30 o eiriau bob mynyd. Golyga hyn mewn awr u ysgrifenu cyson 300 o latheni. Dros 1000 o ilynyddau mae Llundain wedi bod yn Brilddinas. Lloegr. Daeth y flwyddyn hon i fewn ar y Sul, ac â allan ar y Sul. Y golled flynyddol'drwy "afiechyd yn Mhrydiiin Fawr yw^ii,ooo,uoo.