Welsh Journals

YR ARWEINYDD. Ehif. 8.] MAWBTH, 1870. [Cyf. I. litíumgírM^tlj. Y DDAU GYFAMMOD. Parhad o lìifyn Chicefror. 3. Dywed Paul (Eph. ii. 14—18), " Canys efe yw ein tangnefedd ni, yr hwn a wnaeth y ddau yu un, ac a ddattododd gauol-fur y gwahan- íaeth rhyngoru ni; ac a ddiryniodd trwy ei gnawd ei hun y gelyniaeth, sef deddf y gorchynimynion mewn ordinhadau, fel y crëai y ddau yuddo ei hun yr un dyn new}rdd, gau wueuthur heddwch ; ac fel y cymmodai y ddau â Duw yn un corph trwy y groes, wedi lladd y gelyniaeth trwyddi hi." Beth y dywedir fod yr Arglwydd yn ei wneyd yma ? Fel yn gwneuthur un dyn newydd. Defnyddir y gair " dyu" yma yn ffugyrol. Am beth y mae yn sefyll ? Am y corph, y cyfundeb, neu yr eglwys a sefydlodd Crist. Yna bydd yn synwyrlawn, wedi dodi y gair eglwys yn lle y gair " dyn.'' Beth wnaeth yr Arglwydd, gan hyny, o'r ddau ? " Un eglwys newydd." Gm hyny, nid parhacì o uu hen eglwys oedd, ond gwueuthur un eglwys newydd. Dylai hyn roddi terfyn ar bob meddyl- ddrych o barhad o'r Iwn eg'íwys, a tliroi ein sylw at yr un eglwys newydd, am yr hon y dywedodd yr Arglwydd, " Myfì a adeüaAaf" a'r hon a adeil- adodd hefyd. 4. I bwy y pregethodd Pedr gyntaf wedi i'r Ysbryd Glàu ddyfod arno ef a'i gyd-apostoìion i'w harwain i bob gwirionedd ? Wrth gwrs, i aelodau o'r hen eglwys, neu yr Iuddewon. Yr oeddynt oll yn yr hen eglwys, neu yr un Iuddewaidd, cyn iddo bregethu gair. Beth ddaeth o honyut wedi iddynt glywed Pedr, a rhoddi eu hunain i Grist ? Dywed yr hanes, " A chwanegwyd atynt y dwthwn hwnw yn nghylch tair mil." A ychwanegwyd at bwy ? At yr un hen eglwys ag y perthynent iddi yn barod? Nage; ond at yr apostolion a'r chwech ugain brodyr—yr " un dyn newydd," neu eglwys, am yr hon y dyAvedodd yr Arglwydd, "Myfì a adeiladaf." a'r hon a sylfaenodd ar Ddydd y Pentecost. Yr oedd y rhai hyn yn yr hen eglwys cyn iddynt glywed gair gau Pedr; a djgwyd hwynt allan, a chwanegwyd hwynt atynt, sef yr apostolion a'r brodyr, neu yr eglwys newydd. Ond rhaid yn awr roddi sylw mwy manwl i ieithwedd y prophwyd (Jer. xxi. 31). Nid yn unig dywed, parthed i'r Arglwydd, " y gwnaf