Welsh Journals

* ft. Ìf Cr . G ■ ':.. v/l 43L ¥ €taâ® Ehif. I. EBRILL 1, 1861. Prŵ 2«-. CYNNWYSIAD. Td. Anerchiad...... - - - 1 Cerddoriaeth y Cymry...... 2 Grammadeg Cerddoriaeth ------ 2 Geiriadur Cerddoriaeth..... 3 Celfyddyd Llais ac Arwest - . - - - - 4 Wolfgang Mozart....... 5 Newyddion Cerddorol...... 6 Hysbysiadau........ 8 Y GERDDORIAETH. £jitk Genhdlaethol.—" Duiv ç/adwo ein JBrenhines." Gan J. Amebose Llotd. " Chobale." Jíen Alaw Gymreig. Gan Ab Alaw. Ctdgan.—"Mae'r nos yn dynesu." Gan RossiNT. Y mak yn hysbys eisoes i bawb a ddarlìenasant hanes y pwyllgorau a gynnaliwyd yng Nghonwy, er sefydlu Undeb rhwrg Coraü Cymru, fod yra mryd y gwladgarwyr a ddechreuasant y symmud- |ad, sefydlu cyhoeddiad, i fod yn perthyn i'r Undeb. Y mae mor hysbys a hyny iddynt, ddarfod i'r Pwyllgor ddadgan dymuniad ar fod i Mr. Gee, Dinbych, adael i gyhoeddiad ag yr hysbyswyd ei fod ef yn bwriadu dyfod ag ef aìlan, dan yr enw Mab y Gan, gael ei wneud yn gy- hoeddiad i'r Undeb, dan yr enw hwnw neu ryw enw arall ag y bernid ei fod yn well; a'i fod-yntau wedi cydsynio. Y canlyniad o hyny ydyw, ymddangosiad y rhifyn cyntaf hwn o Greal y Corau. Ond, er mwyn boddloni chwilfrydedd ambell un, diehon nad annoeth fyddai dweyd ychydig o hanes Mab y Gan, a pha fodd y daetbpwyd i fwriadu ei gyhoeddi yn Ninbych. Yn mis Chwefror, 1860, ymddengys fod Ab Alaw a Llew L!wyvo wedi cyttuno i ddyfod â chyhoeddiad cerddorol allan, a'i alw yn Mab y Gan. Argraphasant bapurau i hysbysu byny, y rhai a wa«garwyd ffiewn amryw ardaloedd, a chawsant gannoedd o enwaù tanysgrifwyr at y cyhoeddiad. Ymddengys hefyd fod amoylchiadau wedi eu hattal i'w gyhoeddi ar yr adeg yr amŵ canwyd ar y cyntaf. Y pryd hwnw, nid oedü math yn y byd o gyhoeddiad Cymraeg yn atteb i'r hyn y bwriedid i Mab y Gan f'od, na math yn y byd o hysbysiad fod nebyn coleddu'r bwriad o ddyfod i'r un maes. Gan hyny, i Ab Alaw a Llew Llwyvo y mae y clod yn ddyledusam y meddylddrvch. Ar eu cais hwy, a rhag i'r am- can droi yn fethiant hollol, yr addawodd Mr. Gee ymgymmeryd â chyhoeddi Mab y Gan ; a phan ddeallodd fod syniad penderfynol i fynu cyhoedd- iad cyffelybat wasanaeth " Undeb Corawl Cymru" cydsyniodd, ar gaia rhai o aelodau y pwyllgor, i roddi Mab y Gan yn gyfrwng iddynt hwy; ond cynnygîodd yn ail gyfarfod y pwyllgor i gilio o'r maes os oedd gan rywrai o'r aelodau ryw gynìlun arall i'w gynnyg. Bella^h, dyma Mab y Gan wedi ei droi i fod yn Greal y Corau, ac at was- anaeth " Undeb Corawl Cymru" Dyma unig amean ei gychwyniad. Gan yr ystyriwn fod ansawdd ac anghenion corau a chantorion ein gwlad yn gyfryw ag i ofyn gallu arbenig i ddarbod ar eu cyfer, yr ydym eisoes wedi sicrhau talentau disglaer ac adna- byddus trwy Gymru benbaladr i ysgrifenu pen- nodau ar amryfal ganghenau cerddoriaeth, ac i ddarparu darnau i'w canu, ae i'w cyhoeddi yn ein Greal; ac am gadw ein llygaid yn agored i geisio pob cynnorthwy pellach ag y gallwn ei sierhau. Nid ydym am wneud ymffrost, nac addaw yr hyn na phenderfynwn ei gyfiawni. Ein hunig sail i ddisgwyl cefnogaeth gyffredinol ydyw teilyngu hyny, trwy wneud Gheal y Corau yn arweinydd a dysgawdydd cerddorol i bob dosbarth o gerdd- orion yn ein gwlad, o'r uchaf i'r isaf; tra, y bydd yn cael ei gadw a'i amcan yn arbenigol at fod yn wasanaethgar i Gorau Cymru. Dichon y disgwylia y darllenydd gael gwybod amcan beth fydd ein cynllun dyfodol. # Gyda'r chwanegiad o wneud y Greal yn arbenigol was- anaethgar i'r amcan a nodwyd uchod, nid ydym yn gweled y gallwn ddewis gwell cynllun nag y bwriadwyd ei ddilyn pan feddyliwyd am gychwyn Mab y Gan. Y mae yr hysbyslen a argraphwyd ac a daenwyd drwy ranau heîaeth o Gymru, yn nechreu lö60, yn cynnwys amlinelliad o'r cynllun hwnw. A ganlyn sydd gopi llythyrenol o'r hyn y mynegwyd, yn yr hysbyslen hono, a gynnwysid yn y cyhoeddiad; a chaiff yr un pethau, gyda chwan- egiadau, ymddangos yng Ngreal y Corau :— " Cynnwysa ddarnau cerddorol, cymhwysedig at- eiriau Cymreig a Seisnig; hanes cerddoriaeth; bywgraphiad cerddorion enwog; traethodau pobl- flígaidd ar gerddoriaeth yn ei gwahanol gangbenau, gan ddechreu gydag elfenau y wyddor, a mÿned yn mlaen, gam'ar ol cam, at egwyddorion cyng- hanedd ; gwrthbwynt, yn ei holl |rddulliau; efel- ychiad; canred (Jugué); canon; hMîescyngherddaa äc eisteddfodau, &c.,J