Welsh Journals

SEF HEWYD8IADUR PYTHEFNOSOl l'W CYHOEDDI BOB YN AIL 5DYDD ÛWENER. " A'r Gwtliwb oedd yn sofyll ar y Tŵr." " A'r Gwtliwr a fynegodd." Rhif 6.] CWMAYON, EBRILL 9, 1869. [Peis lg. (D ¥ H H W 8 3 4 2D. Pwnc mawr y Dydd......... Diarhebion, &c.......... Cenhadaeth Drefol......... Anghydffurfwyr yn y glorian Eistëddfod Cwm-Avon ..... Llythyr John Williams ...... Ein Gohebwyr............ Orynodeb ........... YsgrifCladduYmneillduwyr ...... Cenadaeth Gartrefol Morganwg ... At Eglwysi Cymmru ......... Gwobr o Hanner can' Dollar...... Y Wasg Amerieanaidd a'r Gwyliwr Bedyddáadau a Chyfarfodydd..... BwrddyBeirdd............ Barddoniaeth ..... ...... 81 82 84 85 87 87 88 81 90 91 91 92 »2 92 93 93 PWNC MAWR Y DYDD. Y pbdaib noson fawr y ddadl yn) y Senedd, sef nos Iau, Mawrth 18, nos Wener, nos Lun, a'r nos Fawrth canlynól, a ddangosent yn amlwg bẁno neillduol y dydd, sef dadgyssylltiad a dad- waddoliad yr Eglwys Wladol yn yr Iwerddon. Ni jfa yn nghof neb byw y fath bedair noson o ddadleu yu Seaedd-dy Prydain Fawr. Dygwyd allan, ar y nosweithiau hyn, dalentau penaf y Seneddwyr o blaid ac yn erbyn yr Ysgrif. Ac yn wir, nid yn unig yr oedd ein prif areithwyr wedi tynu allan eu talentâu o'u napcynau, ac nid eu cuddio yn y ddaear, ond hefyd yr oedd yr holl aelodau wedi penderfynu gwneyd y fasnach oreu yn ol maint a rhifeu talentau ar y pwnc hwn; ac erbyn noson olaf y ddadl, sef nos Fawrth y 23, cafwyd gweled cynnyrch eu meddyliau a'u synwyrau; a phan ranwyd y tŷ— tŷ llawn o 618 o aelodau—cafwyd ei synwyr neu ei lais fel y canlyn:—dros y dadgyssylltiad, &c, 368, yn erbyn, 250; mwyafrif dros ddad- gyssylltiad yr Êglwys a'r wladwriaeth, 118. Ýr oedd y wlad wedi dangos ei llais yn yr etholiad diweddaf, ac yn awr y mae y tŷ wedi esbonio y llais hwnw. K"i a obeithiwn y bydd i'r Ymneillduwyr glastwraidd hyny, a arferant ddyweyd ' 'pa waeth pwy a anfonwn i'r Senedd,'' i gymmeryd gwers yn awr rhag eu cywilydd. Mae yr holl Doriaid, oddieithr pedwar, wedi pleidleisio yn erbyn yr ysgrif neu y mesur. Pe buasai yr holl Ymneillduwyr yn aeto 'fel ag y gwnaetb rhai o honynt, ni buasai i'r fath fesur gael ei gario byfch-yn ein Senedd,nac un mesar rhyddgarol arall A ydyw yr Ymneillduwyr hyny u rouiasant eu pleidleisiau dros y Torîaid yn caru gweled y mesur hwn o eiddo Mr. Glad- stone wedi ei fgario wys? Os ydynt, a allant hwy ddiolch iddynt eu hunain? Os nad ydynt yn caru ei weled wedi pasio, byddai yn llawer mwy cysson iddynt i beidio enwì eu hunain yn, Ymneillduwyr o gwbL ,- ..—j Yn awr, y siarad na4niri©î"yV "pa driniaeth a gaiff y Bill yn Nhŷ yr Arglwyddi, &e.? Wel, yr ateb a allwn roddi i ereül ac i ni eiu hunain ywy-»y bydd yu rhaid i'r Arglwyddi ei basío.