Welsh Journals

§? <$-gmttt*< ItHlF. 3.J CHWEFROR, 1830. [Cyf. I. OỲFIAWNDBR. I. N'itur Cyfiawniltr Moisol jrt y Creun-dwr ttY Creatiur. "Mae cyfiawnder yn Nmr yn un o ran rhywogacth ac mewndyn, yn unig yn wahanol o ran jrraddauJOynairiider syddgynnwysedig mewntueddìad yn y gaìon i ymddwyn at holl ddynol- ryw yn y fiith fodd.ar bob amgylchiad acachlysnr, inodd ag-y dymunem ni £ael ýinddwyn tuag atom ganddynt hwy, pe byddem ni yn union yn en haiiìgylchiad hwynt. 1. Meddiant ar ducddiad cyfiawn yn y ealon i anrhydeddu a pharchu pawb o'n blaenoriai i, neu ein uwch- afiaid, rnawn pa gymmeriad bynag o uchafìaeth mewn celfyddvd a daioni, mewn awdnrdod a doethineb, mewn urddas a gwerth, yr ymddangosant. 2. Tueddiad cyfiawn yn y galon i ddangos tiriondeb arbenig a neillduol, tnag at ein holl berthynasau agos a charuaidd. Yma y gorphwys yr un rhwymedigaethau ar y nailî a'r llall i garu apíiarchu eugilydd. 3. Tueddiad cyfiawn yn y galon i gam y sawl a'n caro ni, ac a ddangos- asant dirioudeb i ni, ac a wnaethant i ni ryw ddaioni, trwy ddangostirion- deb tuag atom mewn corph, enaid, neu feddiannau. Diolchgarwch gwresog am bob cyinwynas mewn celfyddyd o ddysgeidiaeth, mewn rhoddion tym- horoî a bendithion allanol, sydd yn gweddu yn fawr i feddwl doeth a thcilwng, yr hwn a ddylai ddan^os diolchgarwchdwys, gwrcsoír, bywiol, a pharhausi'nholl gyfeillion a'ncym- wŷnaswyr haeüonus. Yma ystyriwn pa mor ddwfn yr ydyin mewn dyled i'r hoyw Ilollin, y bywiog Bossuet, y prydferth Le Pluch, yeywraìu a'r boncddigaidd Witsius, y medrns a'r doeth Dr. Owen, trhelaetWawn Charnock, y duwiol a hardd Dr. Watts; i P'oìhill wrol, gydíl'r bvw- iog Doddridge, y medrus Brine, gyd- â'r uchel ddysgedig Dr. Gill. Henry a Scottathrawus, yn nghyd â phump cant o awduronereill; acosydyinyn gymmaint d> ledwyr i gyfiawnder tu- ag at ein cjd-greaduriaid, pa faint y w ein dyled i Dduw eln Hiachaw- dwr, yr hwn ydyw yr achos a'r ffynnonell o ba un y tardd ein holl fenditliîon a'n cysuron. 4. Tueddiad cyfiawn yn y galon i dalu y cyflawn werth am eiddo; a'r holl ddyledion i'r cyfryw y gwnelom fasnach ac ammodau â hwynt, pa un bynag ai mewn ffurf o eiriau, ynte yn arwyddedig yn natur pethau, yn ol yr arferiad yn mhlith dynolryw' y gwneler y cytundeb, neu ammodau, gan roddi y naill beth da yn gyfnewid am y llall. 5. Ymddygiad cyfiawn i gynnorth- wyo ein cyd-greaduriaid mewn am- gylchiadau anghenus, hyd yn oed os na wuaethent erioed ddim yn weith- redol ini, nac erddom, ettoyneuholl amgylchiadau o angenion gwasgedier, dylem wneyd pob gweithred o dosturi ac ymgeledd iddynt. Y cyfryw ydynt y rhai canlynoî; sef, i gyfarwyddo ymofynwyr—i rybuddio "y gwirion a'r annoeth—i gynnorthwyo'r ang- henus—i roddi gair da ibawb o gym- raeriad rhinweddol, a thaenu hedd- wch, doethineb, ymddygiad gweddus, a hnpusrwydd yn mhlith holl ddynol- ryw. " 6. Tueddiadcyfiawniwneuthurad- gyweiriad o iawnder i bawbo'rcyfryw y' troseddom yn eu herbyn, neu y ■ gwnaethom niwedgwirfoddoliddynt. ' Dylai ein hadgyweiriad gael ei wneu- thuri'r graddâu eithaf, pa un ai ni- weidio eu heneidiautrwydybiau gau a rhagfarnau anghywir a wnaeth- om, ynte gwneuthur cam a'u golud a'ii hetiíeddiaethau, trwy dwyll, neu ladrad, neu niwcidio eu parch a'u cymmeriad trwy gelwydd, cam-gy- huddo ac.enllibío.