Welsh Journals

80 CHWEDLAU TB AELWYD. ua â, neb na dira, os na bydd yn sectwr neu yn pertbyn i'w sect ef—yn canlyn gyda ni. Priodol y dywedodd Sierlyn, yn yr Éaul, ar y pen hwn :—" Sect yw y cwbl gan y sect- wr. Y maent wedi gwneuthur eùlyn o sect. Y mae ysbryd sectyddol, pan gaffo lywodraeth ar ddyn, yn ei lysgo o gym- deithas gyffredinol, ac yn ei lanw â hunan- oldeb, rhagfarn, dallbleidiaeth, a rhy w ben- boethni dyeithrol; ac y mae yn y fath gaethiwed, fel nad oes ganddo glustiau, ond clustiau sect; nà llygaid, ond llygaid sect; na thafod, ond tafod sect; na dwylaw, ond dwylaw sect; na thraed, ond traed sect." Pa ryfedd, gan hyny, fod caethwas sect, yn methu gwrandaw ar neb ond ar sect, gan mai clustiau sect y sy ganddo; na darllen llyfrau ond Uyfrau sect, gan mai llygaid sect y sy ganddo ; na llefaru dim ond petbau sect, gan mai tafod sect y sydd yn ei geg; na siglo llaw â neb ond â sectwr, gan mai dwylaw sect y sydd yn ei feddiant; na cherdded dim ond at sect, gan mai traed sect y sydd yn ei gynal! T fath yw lly- ffetheiriau sect!! SABELIAETH. Mk. Gol.,—Er mwyn i ddarllenwyr yr Hy- fforddwr wybod beth y w Sabeliaeth, dymun- wyf arnoch gyhoeddi yr hyn a ganlyn ar y pwynt hwD. Gadewir iddynt hwy benderfynu iachnsrwydd neu afiachusrwydd y ffydd Sabel- aidd wrth y safon Gristionogol. Sabeliaeth yw athrawiaeth a ddysgwyd gan Sabelius, yr hwn oedd yn byw tua chanol y drydedd ganrif; a'i ganlynwyr fel plaid gref- yddol, a alwwyd yn SabeÌiaid oddwrth eu syl- faenydd, os sylfaenydd hefyd. Y Sabel- iaid a ddysgent nad oes ond un Sylwedd ac un Person yn y Duwdod—nad ydyw yr enwau Tad, Mab, ac Ysbryd Glân, amgen enwau ar, ac yn dynodi yr un Sylwedd Anfeidrol. Sa- belius, er egluro cadernyd yr athrawiaeth hon, a ddefn) ddiai y gymhariaeth ganlynol:—Fel nad yw dyn, er yn gyfansoddedig o gorff ac enaid, ond un person ; felly Duw, er ei fod yn Dad, Mab, ac Ysbryd Glán, nid yw ond uu sylwedd. Y Sabeliaid a ddywedant i'r Duw- dod, yn yr Hen Deatament, draddodi y gyf- raith fel neu yn enw Tad; yn y Testament Newydd, iddo drigo yn mhlith dynion yn yr enw Mab ; ac iddo ddisgyn ar yr Apostolion yn yr enw Ysbryd Glân. Ai tybed fod yr ath- rawiaeth hon yn beryglus, i'w chredu a'i chof- leidio ? Yr oedd y diweddar Peter Williams yn ei hamddiffyn yn ei Esboniad o'r argraffiad % cyntaf; oud i'w fab, ar ol marw yr hen wr, ddileu hyny allan o hono. Cofleidir y rhan fwyaf o ddaliadau Sabelius gan y Swedenborg- iaid. Yr eiddoch, Epapheodttus. AT SYNTAX MÒN. Str,—Yr wyf, ar ran amryw o ddarllenwyr yr Éyfforddwr, yn anfon hyn o linellau at- och, i ofyn i chwi a ydych yn bwriadu dyfod yn mlaen eto i wrthwynebu eicb gwrthwynebydd Ymofynydd am y Gwir, ai nad ydych ? Os ydycn, Pa bryd ? Os nad ydycb, Paham ? Yr ydych, yn y ddadl rhyngoch â'r Ymofynydd, wedi ei gyhuddo ei fod ef wedi dyfod allan fel dadluydd yn rhy gynar i faes yr Syfforddwr; ond y mae eich enciliad chwi o faes y frwydr a maes yr Hyfforddwr, yn sibrwd mai chwychwi yw y dadluydd rhy gynar hwnw, a'ch bod yn argyhoeddedig o hyny. Gair oddwrthych ar y pen hwn a foddâa amryw, heblaw John Evans. GAN Y GWIRION CEIR Y GWIR. Nos Fercher, 26 o'r mis diweddaf yr oedd dar- lith i fod yn ysgoldy yr Ysgol Frydeinig yn Llanfair, gan Mr. Daniel Davies, Abertawe, a'r "Gaban F'Ewyrth Tom." Y tocynau yn sylltau a chwrchau am fyned i mewm Y noson a ddaeth a'r darlithydd beb ddyfod, a mawr oedd y dysgwyliad a'r pryder yn ei gylch—y dyn dall. Tna saith o'r gloch, wele yr un a ddanfonwyd i'w gyfarfod yn dyf'od â rhyw un yn y car. Dyma y dyn dall wedi d'od, meddai plantos y Llan, a ffwrdd â hwy yn haid i'w weled, gan lygadu tua'i ben ; ond er eu syndod yr oedd gan hwnw ddau lygad fel hwythau! 0, meddynt, nid y dyn dall mö hwn, ond dyn dall â dau lygad yn gweled. A phwy oedd hwnw ond Thomas Evans, Llanid- loes! Edward Jones. (íjlffiEÌilau ifr Mnrçìr. Feaetheb—Fel yr oedd Taenellwr tyn yn cyfarfod a Throchwr, gan dyned, meddai y Taen- ellwr: ' I beth yr ydych yn dwndro am eich bed- ydd, a deud mai trochi ydyw P ni waeth pa un ai taenellu ai trochi. Sign yw y naill a'r llall, ac ni waeth sipn fechan na sism fawr.' Bid siwr, meddai y Trochwr, ' ni waeth pa mor fechan y bo'r sign, ond cael y llythyrenau oll arni; ond osbydd yn rhy fechau i gynwysyllythyrenauoll, ibabethymae hi dda? í'elly oni bydd bedydd yu aliuog i ddangos y pethau mae yn arwydd o nonynt, nid yw yntau dda i ddim, mwy nâ sign heb yr holl lythyrenau arni.' Daenellwyr, sig n o beth yw bedydd ? ac a yw taenelliad yn alluog i'w ddangos P Aeeb Cetnwb—Fel yr oedd Iuddew a Chryn- wr unwaith yn dygwydd ymddyddan à'u gilydd, daeth rhyw goegddyn atynt, ac ebai ef, 'Wel dyma'r Hen Destament a'r Newydd wcdi d'od yn nghyd/ ' Ie/ ebai y Crynwr,' ac wele dithau yn ddalcn wag rhyngynt.' Dau eeswm peiodol— Paham y mae yr 'Hy- fforddwr yn son cymaint am fedydd, a'r Camp- beliaid yn pregethu cymaint o fêdydd, ebai un wrth arall. Dau reswm ebai y llall; am fod llyfrau ereill yn son mor ychydig am dano, ac amymynlodyn debycach i'r Testament New- ydd, yr hwn sydd yn son llawer am fedÿdd: ac ara fod y pregetnwyr ereill yn son lleied, a'r apostolion yn son llawer. Y cydymaith a aeth ynfud.