Welsh Journals

mipj; DIEWEST^OL, :■■■'■: D ■ 0 Dan Eawád IJwch Dem1 Anüibynol IMd Y Temlwyr Da Yn Nghymra. CYF. II., RHIF 22.J RHAGEYR 1, 1874. [PEIS CEINIOG. ARAETH A DRADDODWYD GAN I DIWEDDAR BA.RCH. CHRISTMÄ.S EVANS. Ymddìddan rhwng Noah, Snn, a Lot yngJiylch Llwyr- ymataliad. N.—Y mae yn ddrwg iawn genyf i mi feddwi. Yr oedd llun tost arnaf, onid oed.d, yn nghanol y babell ? Y tro cyntaf oedd, fy tnab, a'r tro diweddaf hefyd; rni a droaf yn ddirwestwr. Mae yr awdwr duwiol hwnw, Matthew Henry, wedi cara-adrodd pethau yn fÿ achos. Dywedodd ef fy mod wedi byw yn sobr ynghano! byd o feddwori, pan.na Wêláis' alcohol, n& cìyn meddw, na chwpaned o win, cyn y dylif, Myfi a bieaais y'winwyddeu gyntafi gaeì sypia.u grawn i wneyd gwin. Yr oeddwa i wedi yfed gwin gwaggedig o'r grawnwin' heb iddo effeithio dim arnat; a chenyf amlder o hoao, mi a feddyìiais wasgu y sudd i gostrelau, i'w gadw dros y gauaf Aethum i geisio peth o hono o uri gòstrél a adawyd heb gorcyn ynddi, ac yr oedd wedi ymweithio o.hono ei hun, heb i nëb roi eples ynddo. Myfi a'i hyíais ef, hteb wybod fod alcohol nerthol wedi dyfod iddo yn y gostrel, ac efe a redodd i f'yny i'm pen, ac a'm hysbeilíodd o'rn syawyrau, a mi heb wy'bod mai D»ck Tuipui bedd V filam Ònd bellach, íy mìilant, mi a ofaiaf am gau a chloi fy nryáuu yn erbyn yr ysbeliwr g._ Weie, fy nhad, yr wyf yn cael goleuni ar yr amgylch- iad a'ch ^wnaeth yn feddw. Ttíbygaf íì mai ei dwyllo hefyd gan alcoJiol a gafodd Lot gyfiawn. Mae llawer o feddwon wedi rhoddi eich esiamplau chwi yn gochl dros eu meddwdod bwriadol hwy. Nid oes air o son am feddwdod Lot yn; Sodom, cyn eu llosgi, na byth wedi hyny ond dwy waith, trwy dwyll ei ddwý ferch i gael eu hamcan ymlà'án. Tebygol ei fod ef yn arfer yfed gwin yn ei gyfìwr syml cyntaf cyn eplesu, neu trwy ei wneyd yn ddigon gwan â dwfr neulaeth; (Can. v. 1—3. Diar. ix.) felly boddent ychydig o alcoJiol gwin (Janaan ; canys nid Teigr o hilgerdd oedd arferedig, feíein diodydd meddwolni. Tebygoi fod y merched wedi ceisio gwín o ddsnas Soar (canys tóae'n debyg na'ddaethant â dim gyda hwy o Sodom, a da oedd iddynt gael eu bywyd) yr hwn oedd yn wib cryfach nag oedd ef wedi bod yn arfer- yd. Yn hyny cafodd ei (JwyÌlö. Efe a gysgjdd yn swrth yn ei brofedigaeth, ac a weithredodd bechod atgas a ffiaidd, a'r cwbl-heb wybod ei fod yn yfed i feddwdod nac yn euog o'r llosgiad atgasaf yn ei feddwdod. Dyma yr esboniad mwyaf eyson â'r cymeriad, uchel arydd Gair Duw i'r ddau ddyn—cyfiawn ger bron Duw. Pechod raewn anwybodaeth oedd i'r ddau. Ac nid ydym yn canfod sen yncael ei rhoddi iddynt, fel am bechodau gwirfoddol a bwriadol y meddwon ar ein diodydd ni. Y gwirf meddwol ydyw y peth a hoffant hwy ; ond Noah a Lot wedi agor eu tý ì Turpin heb wyfeod mai efe oedd yn cael llety, er iddynt hwy eill dau feddwi, nid oeddynt feddwon yn erbyn pa rai f cauir teyrna3 nef- oedd. Mae y rhai hyny yn meddwi yn barhaus ac yn fwriadol. N.—Darfu i mi a Lot i droi yn llwyrymwrthodwyr mor gyDted y daethom i wybodaeth am effeithiau meddwol yfed Jlawer o win Canaan. Máe y geiriau cymedroldeb a dirwest, yn y cbwech Ue yr arferir hwynt yn y Teatament Newydd, yri y Groeg, y riiai a gyfieithir weithiau yn ymgadu) hyd oui phriodir,—-an oddiwrth Isob pwya a rhwystr mewn diJlad, a bwyd, a diod í eniìl yprùe, neu y gamp—cyfieithir yn ddìr- west, sef ymatal oddiwrth ymborth am bedwar diwrnod ar ddeg yn Uong'Paul, llwyrymatal oddiwith odineb yn Ffelix. Llwyrymataiiad mae y geiriau yn arwyddo pan gyfieithir hwy yn gymedroldeh, oblegíd yr u»i y w y gair gwreiddiol am ddir- west a chymedroldeb. Mae yn árwyddo ympìryd, cythlwng, sef llwyrymatal oddiwrth bethau anghyfreitblon dros byth, ac oddiwrth y gormodedd, yr hyn a wáherddir wrth yfed gwin Canaan. Mae y gair yn dal eiystyr o hyd, sefdirwest, neu ymatal yn llwyr oddiwrth y gormodedd, yr hwn sydd ya meddwi. Cymedroldeb, neu ddirwest, yn arwyddo liwyr- ymataJiad—i'r JNazareaid, oddiwith win, yrahob duüo hono dros ysbaid eu hadduned—ac i"rotfeiriaid à'r barhwyr, i lwyr- ymatal oddíwrth win tra yn gweirii éu swyddau. Temperance Socìety y gelwir dirwestiaeth yn Saesneg, oherwýdd nad oes dau air yn eu hiaith hwy atn ý gair gwreiddiol, fel yn ein hiaith ni, sef cymedroldeb a dirwest. Mae y ddau airmor weddus i'r ddwy gymdeithas, yn ol eu rheòlau. • Mae cym- deithas cymedroldeb yn llwyrymatal oddiwrth y gwirod, gwlybwr Duciaid Arabia, a Uwyrymatal oddiwrth y gormod- edd sydd yn y cwrw, y porter, a'r osai, a'n gwinoedd cymysg- ediär ni; ond cýmdeithas dirwest a ddeil lwyrymataliad, nid oddiwrth y gormodedd sydd yn yr wyth ddsoden fetìdwol, ond oddiwrthynt yn llwyr, fel diodydd cyffredin. Nid oes achos i ni ymdaeru ac ymryson ynghylch geiriau, otìd da ydyw eu hiawn ddeall. ' * L.—Mae yn dda genyf eich clywed, frawd, yn egluro pob peth yn gyson â'r Bibì; ond yn wiryr wyf yn synu fod y gymdeithas gymedrol yr hon a udganodd yr udgorn, ac a ymddangosodd dan arfau &r y maes yn erbyn meddwdod, tr.wy y gwelll ad (amendment) addygodd diiwestiaeth ar drefn y rhyi'el, bod cymedroldeb wedi ymddyiysu yn ei gwê, fel y mae, er syndod a gofìd i lawer, wedi troi yn Itfeguard, ac ■■■ ■■ ■.■ ■', ■■ ■ ' ■ ■■ ■ ■ .■ ifii