Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

y CÈRDDOR.—Mai lâf 1893. 5* Esiampl o Ehedgan ofFerynol ydyw y rhai blaenorol. Pan yn ysgrifenu i bedwar llais, bydd y testyn yn ymddangos yn y cyweirnod gwreiddiol mewn äau o'r lleisiau, ac ar y Llywydd yn y ddau lais arall. Gellir cychwyn gydag un- rhyw lais. Òs dechreuir gyda'r Bass neu'r Alto, y Tenor neu'r Soprano fydd yn ateb; ond os dechreuir gyda'r Sop- rano neu'r Tenor, y Bass neu'r Alto fydd yn ateb. Ar ol i destyn yr Ebedgan ymddangos fel hyn yn mhob llais, gellir symud yn mlaen i gyweirnodau heblaw y Tonydd a'r Llyw- ydd, ac er mwyn amrywiaeth gellir symud i'r cyweiruodau perthynasol lleiaf os bydd y testyn yn y cywair mtcyaf; ond os bydd yn y cywair lleiaf, dy'lent fod yn y cyweimod- au perthynasol mwyafer mwyn bod mewn cyweirnod gwa- hanol i'r hyn y dygir y Stretto (am ystyry term ymagweler benodau eraill) i "fewn, yr hon a ddyíai focj.-'bob auiser yn y cy weirnod dechreuol. Yn nglŷn â'r cy weirnodau hyn gellir dwyn i fewn fater newydd, yn gystaí a defnyddio ffigiwr (darn) neu ddau allan o'r Syífon. Ar ol penderfynu ar destyn yr Ehedgan, dylid cymeryd gofal neillduol gyda'r gwrthbwynt, yn aml iawn gwna cyf- ansoddwyr ddefuydd belaeth o rai o'r ffigyrau a geir yn y gwrthbwynt, pa rai a ddylent fod o nodwedd hollol wahanol yn eu mydr a'u hacceniad i destyn yr Ehedgan, o ran hyd a chydbwysiad. Ond sylwi, fe welir fod yr engraifft a roddir ar y dechreu yn wrthgyferbyniad happus i'r alaw. Cofier hefyd niai yn nglŷn âg Ehedgan y gwneir y defnydd helaethaf o gyd- bwysiadau fsuspensionsj. Yn y fan hon y mac lluaws o gerddorion ieuaingc yn hynod o wan, gan nad ydynt wedi astudio a meistroli cordiau mewn cydbwysiad. Yn awr rhoddwn engraifft o " Hallelujah " Beet- hoven:— key C. Testyn. s :- |s :- d" :- |- :d' It.l :s.l iadaeth fanwl ac addysgiadol.' Ai tybed y meddylir oddi- wrth y rheol hon nas gall unrhyw gerddor, oni byddo yn ' feistr ymarferol seindorf brês,' fod yn gymhwys i'r gwaith P Gwelsom cyn hyn rai meistri 'seindyrf prês' ag ydynt yn hollol annghymhwys i fod yn feistri soindyrf prês, heb sôn am eu beirniadu. Mynych y câ rhai semdyrf gam gan eu meistri mewa cystadleuaethau ; ond yn sicr nid oes reswm o fath yn y byd dros y rheol hon. Am yr ail adran o honi, sef ceìuy beirniad, y mae yn sicr yn wrthun i'r cithaf—yn annheilwng o'r Eisteddfod. Clywsom un o'n prif feirniaid Cymreig yn dyweyd yn ddiweddar ei fod unwaith wedi ym- grymu i'r awdurdodau, a myned i'r box i feirniadu y sein- dyrf ; ond y peth mwyaf doniol yn nglýn â'r amgylchiad oedd hyn : nid ydoedd y box yn prooj' against sight, a gall- asai yn ddidraffertli weled rhai o'r aelodau yn tafiu cipolwg tros eu hysgwyddau i edrych a oedd pobpeth yn ddiogel yu nghymydogaeth y box ; ' ac,' meddai, ' y fì oedd pia hi y tu mewn, a chenyf beiffaith hawl i edrych y ff'ordd y mynwn ; ac yn wir, rywfodd yr oedd fy ngolygon yn treiddio yn syth drwy yr agoriad inor aml a pheidio. Eu looh out hwy oedd hyn. Ni byddaf byth yn gallu mwynhau perfíormind cerddorol o fath yn y byd o.s na chaf olwg ar y perfformwyr.' Ac y mae llawer yn hyn. Y raae yr adran hon yn hollol ddialw am dani. Ara y rhan olaf o'r rheol y mae yn hollol gyfiawn, sef fod i'r beirniad barotoi beinùadaeth fanwl ac addysgiadol. Haedda'r cystadleuwyr sydd wedi bod aiu íisoedd yn ymarfer feirniadaeth ag y bydd lles yn deilliaw i'r ymgeiswyr oddiwrtbi." Gallasai Mr. Roberts ychwanegu —tae í'ater am hyny—fod pob boirniad Cymreig, teilwng o'r enw, yn rhoddi " beirniad- aeth fanwl ac addysgiadol," pa un ai beimiadu corau ai seindyrf, lleiswyr ai offerynwyr a fyddo. Bywgraffiadau. Gr-Ä_3ST ID. EiMiirsriN- EV^3STS. |t.d':r'.t d' :r' G.t. im'l :s í ~~ :r I Atebiad. rs, :- ís :f |s :f |S| f.C. »t :s |d :— |— :d ; tj^jj: »i-^t It^d :rX <*s :f |d> :d' d' :- !t :- | d1 :- | n : — :f.n r :- !- :r Testyn. : s :- |s :— Id1 :- | &c. Fe welir fod hwn yn atebiad perffaith (real). Os mai ton- awl (tonal) fuasai yr atebiad, fel y canlyn y dylasid ei ys- grifenu— j|d :- |d :- js :-\-'M jUiiUdM-.r.t, j !d : &c. II i ateb y cyfnewidiad hyn buasai yn rhaid l I II newid gwrthbwynt yr Ehedgan. Mae y gwabanol offerynau yn y darn hwn yn cymeryd y testyn i fyny ar vahan i'r lleisiau, fel nas gellir barnu wrrh y rhanau lleisiol yn unig pa mor aml mae'r prif destyn yn d'od i fewn. Cawn ddychwelyd at y gydgan hon yn ein rhifynnesaf.—(Tw barhau.J "DoGtoríaid yr Eisteddfod." Yb. ydym yn difynu yr hyn a ganlyn o'r " Golofn Gerddor- ol" yn y Genedl Gymreig, gan Mr. J. H. Roberts, Mus. Bac. (Cantab) : — " Yr ydym yn sylwi fod cystadleuaeth y seindyrf yn Mhontypridd i gael ei chynal yn ol amodau a rheolau sein- dyrf Undeb Deheudir Cymru. Yn ol y rheolau hyn, sydd o'n blaen, yr unig reol yr ydym yn methu dygymod â hi ydyw Rheol 6, yr hon sydd yn darllen fel y canlyn : — 'Bydd y beirniad yn feistr ymarferol seindorf brês ; cuddir ef o wydd y cystadleuwyr, a chyfarwyddir ef i roddi beirn- Cerddoeion Cymreig—Amrywt. Gyda'n hysgrif fiaenorol—J. D. Jones—darfu i ni gyr- haedd yr olaf o'r cerddorion hyny a adawsant eu hòl yn arbenig ar gerddoriaeth ein gwlad, neu a wnaethant was- anaeth neiüduol iddi, gydag eithrio dau ag y rhaid bellach, ysywaeth, eu ychwanegu at ein rhestr, sef Gwilym Gweut ac R. S. Hughes. Yn nglýn â hwy, nid ydyin yn teimlo fod yr aniser wedi d'od i farnu eu llafur a'u satie gcrddorol; o'r hyn leiaf, nid ydym ni yn ymdeimlo â'r gorchwyl ar hyn o bryd; efallai y daw yr adeg eto. Er hyny, y mae yn aros nifer o gerddorion, gwasanaeth pa rai sydd yn haeddu sylw, a bwriadwn yn awr droi yn ol a rhoddi bras-ddarluniau byrion o'r cyfry w; nis gallant í'od yn ddim amgeu na hyny, gan mai prinion ac ansicr y w y manylion sydd at ein gwasauaeth ar y goreu yu yr eng- , reifftiau hyn. John Jefereys (1718 ?—1798). Rhif. 42. Ganwyd John Jeffreys yn Ngogledd Cymru—yn Llan- ynys, Dinbych, niedd rhai, ac ni wyddis adeg ei enedigaeth yn gywir, ond dywedir i John Williams, Dolgellau, gyfar- îod â'i angladd pan ar un o'i deithiau yn Nyffryn Clwyd, a thybir oddiwrth yr amgylchiad traddodiadol hwuw fod Jeffreys yn henach nag ef, er fel y canfyddir, nad yw hyny namyn damcaniaeth ar y goreu. Tadogir awduraeth y dòu adnabyddus " Dyfrdwy " iddo yn gyffrodin, er nad yw ein casgliadau yn gỳtuu ar y pwngc. Yn Ngherddor y Gysegr, a Llyýr Stephen a Jones, enw "Jeffreys" sydd wrthi, yu a ymddangosodd yn y Cerddor Cymreig rai blynyddau yn ol, ac ydynt i'w gwel'd yn y Salmydd. David John James (1743—1831). Rhif 43. Ganwyd ef yn Nyffryn Aidudwy, Meirionydd. Dywedir ei fod yn ganwr aiddgar, yn arwain y cauu yn yr Eglwys Sefydledig, ac wedi hjmy gyda'r Methodistiaid Calfìnaidd ar ol iddo ymuno â hwy, ond na chredai y gellid cauu oddi- wrth nodau hyd nes yr argyhoeddwyd ef gan Johu Wii- liams, Dolgellau, yr hwn a brofodd i'w foddhad y gellid gwneyd hyny, ac wed'yn ymroddodd i ddysgu'r egwyddor. Bu farw yn Mhenrhyndeudraeth, lle yr oedd wedi adeiladu tŷ o'r enw " Llundain." Ceir dwy o'i dônau yn Nghaniad- au y Cysegr (J. Roberts, Henllan), ac fel y gwelwyd, y mae I. Gwyllt yn lled-awgryiuu mai efe a gyfausoddodd