Welsh Journals

LLEUAD YR OES. Rhip. 9.] MEDI, 1880. [Cyf. IV. Y DDIANGFA, >*&*< flANEP Ifor yn nyffryn Irueni y*- ^* brydol, lle teyrnasa Appnlion mewn rhwysg fawr, ac y cyflawna grculonder- aii, y rhai pe eu hadroddid bob yn unac un, a lcnwynt gyfrolau, ac a açhosent y fath fraw, fel y flerai y gwaed yn ndiob gwythlenau, ac y gorlenwid pob myn- wesau gan y dychrynfeydd mwyaf; o blegid wedi iddo ef gael y gwasanaetli ffyddlonaf, yr ufudd-dod manylaf, a'r parch nchaf gan ei wasanaelhwyr; efe, anaeth, er cynnal i fynu goloPnau teyrn- as y gelyn mawr, ac wrth fodd ei galon yn nhwrwf pob gloddest annuwiol, yr hyn a barodd i rai feddwl mai byr ei ddyddìau ar y ddaear, a'i fod yn prysuro i'w ddihcnydd, gan y gwelynt ef yn feu- nyddiol mcgis yn aeddfedu i'w ddinystr, ac ar gyraedd y dibyn,dros yrhwnwedi unwaith syrthio, nid oes gyfodiad mwy. Nid ofnent ei riaint Dduw Abraham, ni pharchent gyfreithiauglan y nefoedd, ac ar deifyn eu teithiau, a'u gwobrwya a ni synient am y pcthau a berthynent i'w dihenydd tragy wyddol, o fewn gororau heddwch ; ac felly ni chadd Ifor gyng- y wlad anedwyddaf, am eu bod mewn horion gan fam, addysgiadau gan dad, berw parhaus gan anadl yr Hollalluog, na hyfforddiadau Cristionogol, amyres- a'i phreswylwyr yn y loesion trymafgan y piccllau tanllyd a drywanant eu hen- eidiau yn ddidor. Y boreu ycyfrifwyd Ifor yn Hechres dynolion y byd, rhueut y llewod, bygyuadcnt deirw, a chwiban- ent seirph oddi amgylch yr anedd, un- wedd a phe buasent yr holl ufl'ernolion wedi tòri drwy ddorau eu carcharau, mewn awydd i'w gael a'i gludo i'r dan- llwyth ferw-wyrdd,erei gladdu yn nyfn- geulusai yn gwbl y Llan blwyfol yn y pentref cyfagos, a'r Addoldy Ymneill- duedig ger y bryn draw Ac crbyn ei fod yn ddeunaw oed, efe oedd y blaen- af mewn annuwioldeb, y cyntafynmhob cyniwcirfeydd ynfyd, a'r uchaf ei dwrwf yn mhob cyfeillachau nosawl; ni ofnai sathru deddfau Duw, ni arswydai'r fam fawr, ac ni ddychrynai rhag rhyferthwy dialeddau lôr, pan yr ymwisga ynman- dcrau eigionau corbyllau distryw yn oes te"au ei lidiawgrwydd, er dyrnodio ei oesoedd. Y mynyd yr ymddangosodd tlynion a tharan-folltau ei ddeheulaw yu yn ngwawl y dydd, canfyddid hadau yr "gb'n terfyniad yn y byd mawr tragy- hen wahanglwyf yn ei gyfansoddiad, wyddol. gwelwyd ei fod wedi ei wenwyno gan y sarph, ac edrychid ar gymylau pechod, y rhai a anffurfient ei wedd; ac fel er- eill o'r unrywogaeth, gwnaeth yn am- Ÿn ngweinyddiadau rhagluniaeth y Teyrn tragywyddol, hwyliodd y march gwelw-las ei gamrau drwy'r fro, ac yr ocdd uflFern yn ei dychryuion mwyaf yn Iwg yn fuan ei fod yn gwbl Iygredig, ac ei ganlyn ef: y dwymyn boetha atafael- y gwasanaethai yn ffyddlon y gormeswr ai y Hanciau sioncaf, a'r gwyryfon hardd- a dorodd drwy furiau Eden, ac adraws- af; gusodai ei gwaed mewn berw, dyrys- feddiannodd balas hardd y Brenin an- ai eu synwyrau,acmewnychydigddydd- farwol. Yn moreu ei oes, yr oedd yn iau a'u trosglwyddai i'r bydarall. Nid ddiwyd yn dysgu trin eirf tywysog y ty- oedd ond y llefain a'r gwaeddi mwyaf wyllwch, yn llawenhau yn mhob gwas- drwy'r holl gymydogaeth; draw rieni 33