Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y DYSGEDYDD. Hen. Gyf.— 906. MEDI 1897 ^Y^l^EwîííTsOeT" PAUL A'R IESU. GAN Y PARCH. ARTHUR HOYLE, LEED8. (Allan oV "Expository Times," trwy ganiatad y eyhoeddwyr.) ^ELLIR olrhain llawer o'r bychatm sydd ar Pauì yr Apostol i'r gwrth- gynwrf yn erbyn y goruwchnaturiol sydd wedi nodweddu haner olaf yganrif hon. Dadblygiad newydd ydyw ar hen safie, ac mewn rhan, y rnae yn gam cyfrwysgar tuag yn ol. Prif nod yr ymosodwyr hyn, gan mwyaf, yw pob peth gwyrfchiol. Pe gellid cael Paul o'r ffordd, yna gellid yn rhwydd droi y gweddill heibio. Y mae Paul wedi dyrchafu y goruwchnaturiol i gyfundrefn, wedi gwneud pob Oristion mewn rhyw ysfcyr yn wyrfch, ac wedi cysylltu cyfryngiad Persono', Duw Personol â ffeifchiau dyfnaf ein hymwybyddiaeth ysbrydol. Cyhyd ag y derbynir y gyfundrefa hon, hyd yn nod yn ei hamlinellau eang, y raae y goruwchnaturiol yn ddiogel; ond caffer hon o'r ffordd, a bydd i'r ymosodwyr, gyda banerau chwyfìedig, ymdaith dros yr oll o'r gweddill. Y mae yma enciliad ym- ddangosiadol. Ugain mlynedd yn ol tryblith a nos ddu oedd holl ddowiu- yddiaeth; yn awr y mae y safie hon wedi ei chymedroli i raddau. Gallwn gadw ein duwinyddiaefch, ood iddi beidio cynwys dyfnderau dirgel ac amlin- ellau arswydol; hyny yw, ond iddi beidio a bod yn dduwinyddiaeth o gwbl. Yna delir lesu o'n blaen, ond Iesu nad all neb o'r braidd ei adwaen. Pryddesfc yw ei fywyd, anwyl ac adfywiol i galon dyn. Dafcguddiwr mawr moesddysg yw efe; symledd, fcynerwch, a thlysni deallawl yw ei nodweddion gwahaniaethol. Nid oes dim perthynol iddo yn ddadleuol a haeriadol, ond hudoliaeth swynol syniadaeth hollol ddynol, mor dreiddgar a darbwyllol, nes teimla un, wrth roddi heibio y desgrifìàdau hyn o'r Iesu, fel y wraig hono, " Yr hyn sydd yn fy mhoeni i yw nad ydyw yn dirwyn i fyny gyda phriodas." Y cyfryw Iesu a hwn nid adnabu Paul erioed. Nid oes i'r fath Iesu a hwn un math o gysylltiad â'r ddysgeidiaeth mai "Otisfc Iesu a fu farw, ie% yn hyfcrach a gyfodwyd oddiwrfch y ineirw, yr hwn sydd arddeheulaw Daw, yr hwn eydd yn eiriol drosom ni." Os bydd i ni feddwl yn amgen na hyn am dano, gallwn ar unwaith roddi o'r Deilldu Epistolau Paul. Nid ydynfc o un defnydd pellach; y maenfc wedi eu codi o'r gwraidd. Ond ai dys^- awdwr gyda rhyw ddyrnaid o orchymynion swynol oedd yr Iesu? Onid oedd gydag ef gyfundrefn? Onid oedd i'w gyfundrefn ef ddyfnderau dirgel ac amlinellau arswydol? Nis gallaf aros yn hir ar hyn, ond yr wyf wedi sylwi mai fel y rhai sydd yn gwrfchwynebu duwinyddiaeth nad ydynt mewn gwirionedd yn gwrthwynebu duwinyddiaeth o gwbl, ond duwinyddiaefch rhywun arall, felly am y rhai sydd yn dweyd nad oes gan yr Iesu gyfuu- drefn; fel rheol, nid oes ganddynfc gyfundrefn eu huuain. Yr oedd gan yr Iesu gyfundrefn. Y mae yn rhaid i bob dyn ag y mae ei fywyd yn seiliedig 2g