Welsh Journals

TESTAMENT CAMPBELL. 167 TESTAMEHT CÂMPBELL. Hawdd iawn yw dywedyd, pan fo'rffaith yn gwasgu yn drwm a'r Ale"xander Campbell, 0, nid et'e a wnaeth dafluallan yr adnod, neu y gair; 0, nid efe a gyfieithodd y Uall y fforddhon; nage, ond Dr. Campbell; ac os nad y dysgedig hwnw, O, y Dr. Dodd- ridge; ac os nad hwnw, O, y Dr. Mactnight oedd yr awdwr; ac os nad un o'r tri gwron yna, 0, y Dr. Griesbach oedd y dysgedig a'i gwnaeth, neu vice oersa. Y mae yu llawer o beth mewn dadl i wneyd digon o le i'r dad- leuwr chwarae,—digon o faes iddo redeg arno, i guddio ei hun. Fel yma y gwna y Camp- belwyr yn y ddadl, pan amd'diffynant Desta- ment Campbell; rhedant o un awdwr i'r llall, yn ol yr anghcn ar y prjd, neu y lle; ac y mae mor hawdd ganddynt redeg ar hyd y cangeuau, ag yw i aderyn ehedeg o gangen un pren i gangen pren arall, o rywogaeth hollol wahanol. Nid oes mwy o ofn arnynt drin y Gair a ddaeth oddiuchod, nag sydd ar y Raiionalist Almaenaidd; a chan eu bod yn chwarae â phwnc sydd yn rhy bwysig, ni fydd i ni sylwi ar un peth a all gyfodi yn y ddadl, os na fydd yn cyffwrdd â'r ffeithiau a ddygwyd gerbron y darllenyddion. Yr yd- ym, feddyliwn, wedi proli eisoes mai Testa- ment Alexander Campbell ei hun, ac nid neb arall, yw yr un a elwir dan ei enw; gan hyny gwnawn ef yn atebawl am bob peth a gan- fyddir ynddo. Cawn yn y Testament Newydd enwau gwedi eu rhoüdi i Iachawdwr mawry byd, ac yn eu plith ceir y geiriau tiQv, Tìoç ©éoü, Yio; rov Qiov, Mab, Mab Duw. Adnabyddid ef wrth y titlau yma gan drigol- ion y wlad yr oedd yn byw ynddi,—gan ei ganlynwyr, gan ei elynion, a chau y genedl Iuddewig yn gyffredin ; ac yn ol eu golyg- iadau hwv, y titlau a arwyddent, Y Messiah, Y Crist. " Maeytitlau yn briodol i'r Messiah; etto, nid ynt yn gyfystyr à'r gair Messiah. Ỳ gair Messiah" a arwyd'da berson o Ddwyfol ap- pwyntiad a chyssegriad i un neu ragor o swyddau, brenin, offeiriad, neu brophwyd; "y titl Mab Dlw, os nachymmerwnefmewn ystyr hollol fligurawl, a arwydda yn eithaf amlwg natur y bôd at yr hwn y cymhwysir ef, a'i berthynas naturiol â pherson arall." .... " Yr amryw weithiau y canfyddir y ddau ystyr yma wedi eu gosou yn wrthol i'w gil- ŷdd, a ddar.gosant yn gryf ìawn (medd Dr. Pye Smith) fod y ddau yn gosod allan yr un gwrthddrych, onä mewn gwahanol olygiad- au, neu mewn gwahanol berthynasau."—Vol. II., page 60. Tebygwn ei bod o bwys i ni gael allan yn mha un o'r synwyrau uchod y cawn y geir- iau Ytouç rov 0£oü, MAB Dfw. Os na arwyddant fwy nâ gogoniant breninol. fod yn addef ar holiad rhyw elyn, fod y geir- iaa Mab Duw yn perthyn iddo ef ? Pa tbdd y gallwn amgyffrcd y buosai yn brawf digon- ol, ac yn sylfaen ar ba un y bernid ef yn euog o gabledd; 'ie, yn brawfmor eglur, yn ol barn y cyfieithwyr Iuddewig, fel nad oedd anghenrheidrwyd'd i chwilio yn mhellach iddo? "Yr ydwyf (meddai'r archofí'eiriad) yn dy dyngedu di trwy y Duw bvw, ddy wedyd o honot'i ni, ai tydi yw Crist, Mab Duw. Yr Iesu a ddywedo'dd wrtho, Ti a ddywedaist. Yna a rhwygodd yr archoffeiriad ei ddillad, gan ddywedyd, Efe a gablodd: pa raid i ni mwy wrth dystion?"—Matth. 26, 63—65; loan 19, 7. Y gyfraith yn erbyn cabledd oedd yn cglur iawn. " Pwy bynag a gablo ei Dduw, a ddwg ei bechod. A lladder yn farw yr hwn a felldithio enw yr Arglwydd; yr hollgynnulleidfa gan labyddioa'i llabýdd- íant ef. Lladder yn gystal y dyeithr a'r pri- odor, pan gablo efe yr enw." "" The cases of real or imputed blasphemy, (medd Dr. Pye Smith,) which occur in the Old Testament, and in the Apocrypha, all wear this distinc- tive character;* they are a reproaching, a coiitemj)t, a designed insult, upon the name aud attributes of the living God, or ofsome supposed deity. He would be guilty of "blas- pheming the name," who should apply "that íearful and glorious name" to an idol', inani- mate or animate; and, most evidently, he would not be less chargeable withthat crime, who could have the boldness to apply it un- warrantably to himself!" Tebyg i'r'cabledd diweddafoedd cabledd Sennac'herib. Cym- merodd aino fod galluoedd ac awdurdod gan- ddo o'r fath na pherthynai i neb ond i fôd hallalluog.—2 Bren. 19, 22—24. Y Mishna a gyfrifa gabledd yn mhlith y troseddau ag oeddynt i'w cospi â'r gosp drymaf, sef lla- bydd'í'o â cheryg i farwolaeth. "Nid oes un i gael ei gyfrif ýn gablwr, oddieitbr iddo lefaru neu draethu yn bendant, yr EN\v,"f hyny yw, y gair tra pharchus Jehofah. Schleus- ner, gan hyny, yn ol rhediad y synwyrau lu- ddewig i'r gair cabledd, a'i darlunia yn gyw- ir,—" Dicere et facere quibus majestas Dei violatur; maledictum in Deum esse, impiè loqui, arrogare sibiet sumere qua3suut Dei; J —hyny yw, " Dywedyd neu wneyd un peth trwy y'r'hyn y mae mawrhydi Duw yn cael ei ddirmygu; melldithio Duw, siarad yn an- nuwiol, rhyfygu a chymmeryd iddo eihun y peth a berihyna i Dduw." Amlwg yw, mai yn y synwyr" diweddaf yma a deallodd yr Iu- ddewon y geiriau, pan y dywedasant, "Nid am weithred dda yr ydym yn dy labyddio, ond am dy gabledd; am dy fod di, a thithau yn ddyn, yn dy wneuthur dy hun yu Dduw."— Ioau 1Ü, 23. Dyma, mewn gwirionedd, oedd y trosedd a'r d'rwg a wnaeth yr Iesu, yn ol gei'riau Cai- aphas, a'r holl Sa'uhedrim'; am ba weithred, dedfrydasant ef yn union-gyrchol i farw. Ymddengys, gan hyny, nad oes le genyra lai nag ystyriedfod cyffesiad neu arddeliadyr • In the instance» of Nabotb, Rabshakeb, nacherib, Antiochus, Nicanor, &c. Gwel 1 21. 10; 2 Bren. 19,22; Esa. 52, 5; Dan. 3, LXX.; Bel a'r Ddraig, adn. 10; 2 Maceab. «'r 15, 3, 5, 24; Dr. Smith's Messiah, Vol 63. t Tract de Sanlced, in Mishna Sureuhnsü IV. p. 238—242. + Sub VOC6 B*.a.o-(pr>più). Sen- Bren: 29; y 9,28; .2,p. , VoI.