Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

YR ATHRAW. MAWRTH, 1860. RHIF XXXIV. Pejí. i,—brawddegau syml. § 46 NATUÍl AC ELFENAU BRAWDDEG SYML. 1. Brawüdeg a íFurfir o eiriau wedi eu gosod yn nghyd yn drefnus, yn y fath íbdd ag i gyfleu hysbysiad o'n meddwl ; megys, Da yw Duw ; mae dyn ynfanool; Dafydd a darawodd William. Rhaid fod dau syniad yn cael eu cyssylltu yn nghyd, sef (1,) Y syniad o gyf- Iwr, sefyllfa, ansawdd, bodolaeth, yoddcjìad, neu weith- rediad; (2,) a'r syniad o berson neu wrthddrych yn yr hwn y cenfydd y raeddwl, y cyflwr, y sefyllfa, yr an- sawdd, y bodolaeth, y goddefìad, neu y gweithrediad hwnw. Gelwir y gair a ddefnyddir i osod allan un o'r syniadau cyntaf a nodwyd yn haereb fpredicatej, a'r gair a ddefnyddir i osod allan yr ail syniad yn ddeiliad (subject) y frawddeg ;— (2,) Deiliad, (1,) Ilaereb, Iesu awylodd. 2. Gosodir allan berthynas y syniadau hyn â'u gil- ydd, (1,) weithiau trwy ogwyddiadau (inflections) yn y geiriau a safant am danynt; (2,) ac weithiau trwy ddodi gair i mewn i'w cydio yn nghyd ;— (1,) Y pren a flodeuorfrf; y prenau a fiodeuasant. (2,) Dyn sydd farwol; y prenau ocddynt hirion. 3. Rhaid i ddeiliad y frawddeg fod yn (1,) Enw; (2,) Rhagenw (a) Personol Priodol, (b) Dangosol, (t:) ^erthynasol, neu (d) Annherfynol; (3,) Ansoddair, yn