Welsh Journals

A60RIAD ADDOLDY. iíd ÿn Llarisannan erioed y fath beth. Pan ddaethant at borth yr eglwys, darfu iddynt ddyblu y canu, a gorfoleddu yn hir o am- Ond yr offeiriad yn dda ei ser. amynedd a ofynodd o'r diwedd pa un ai efe ai rhywun aralloedd i gladdu y marw. Ar hyn fe godwyd yr elor, a dilynwyd yr oífeiriad i'r eglwys; ac wedi i'r gwasanaeth fyned drosodd, dod- wyd y corph i orwedd hyd dydd mawr yr adgyfodiad. Tra y bu Ed. Parry byw, cad- wyd eglwys Tan-y-fron mewn cariad a brawdgarwch; u phan ddýgwyddai rhyw anghydfod, buan y gwnai efegymmod rhwng y pleidiau. 13u iddo ddwy o ferched, sef Margaret a Marry, o'i wraig gyn- taf, y rhai ydynt yn fyw hyd heddyw. Hefyd ün mab a thair merch o'i ail wraig, enwau pa rai ydoedd Edward, Prudence, Jane, a Chatherine. Claddwyd y tri cyntaf yn eu hieuengctid, eithr yr olaf sydd etto'n fyw. Yr oedd gan ei ail wraig 5 o blant cyn ei phriodi ag ef; ac fe gafodd y tair cangen hyn o deulu eu magu fel ar ýr un aelwyd; gan ddangos yr un gofal am y naill fel y llall. Gadawodd ei wraig a'i ferch ieuangaf i fyw yn eu tŷ wrth y capel, i weini i'ir eglwys a'i gwei- nìdogion, abu fyw 17 ml. ar ol ei gwr; ac ar ei dymuniad hi a gladdwyd yn yr un bedd ag ef, ar ddydd llun y sulgwyn, 1803, yn 73 oed. Yr oedd hi cymmaint ei hawyddfryd i weini pob gwas- artaeth i'r achos crefyddol ag yd- oedd ei gwr, hyd y gallai; a hi a fearhâodd feíly hyd y diwedd. AGORIAD ADDOLDY. Tua 35 mlynedd yn ol,yr oedd ardal Llanwyddyn, yn swydd î^refaldwyn, heb ynddi odid o neb yn gwneuthur proffes o gre- fydd mewn neillduaeth oddiwrtli yr Eglwys Sefydledig; a thro^ amryw flynyddoedd yn ddilynoì i hyny, ni bu yno nemawr dde- ffröad, na chynnydd ar grefydd, oddigerth ychydig mewn cysyllt- iad ag un teulu perthynol i*r An- ymddibynwŷr oedd yn yr ardal'. Yn y cyfamser dechreuodd rhai o bregethwŷr y Methodistiaid Calvinaidd ddyfod yno i bregethn yn achlysurol arhyd y prifftyrdd- a'r caeau ; a thua'r fí. 1798, neu o hyny i 1800, cymmerasant dŷ bychan i gynnal y moddion yn- ddo; á hwnw a wasanaethodd y tro iddynt am ynghylch 20 ml. Yn fuan wedi cymmeryd y tŷ hwnw, bu deffröad mawr a nod- edig ar grefydd yn yr ardal, pan- y disgynodd gradd o arswyd di- frifol ymysg y rrigolion; a daeth nifer mawr o'r ieuengctyd mwyaf gwamal yn y gymmydogaetk i ymunö a'r gymdeithas neilldUol, y rhai hefyd a faant yn áelodaü heirdd a defnydcíiol yn ÿr eglwys ar hyd eu hoes; ac y mae amryw o honynt yn golofnau cedyra dan yr achos crefyddól hyd heddyw. Ereill o honynt a ymadawsant a'r fuchedd hon yn orfoleddus, gan" adael ar eu hol arogl peraidd, a- thystiolaeth gadarn o'u bod ytf meddiannusylwedd a gwreiddyn' y r hyn a broflesasent yn eu býwy d. Nid anmhriodol fyddai còfím yma hefyd föd y tŷ hwn wedt cael yn hir ei ddefnyddio i wasan- aeth tra gwalianol: ýr oedd ynddo* yn preswýlio hen ŵr o grythor' (fiddler), at yr tìwn y cÿrchaií lliaws mawr o ieuengctyd yrardaî ar brydnawriiau suliau, a nos- weithiau yr wÿthnoS,i ddawnsio ac ymdrythyllu mewrt modd gal- arüs i'w adrodd. Ond tòrodd âllan ryw amrafael rhwng y crythor a pherchenog y ty, cr heíwydd paham, er mwyn e>